msakinat

20.04.2020 03:13

Қазақ тiлi

Есть ответ 👍

, иначе мне КОНЕЦ 8-тапсырма. Мәтін бойынша негізгі ақпараттарды жаз. Мәтінде кездескен сан есімдерді тап. Олардың мағыналық түрлерін ажырат.
Жұмыс және табыс
Жұмыс - адамның кәмелет жасына толғаннан бастап қоғамның әртүрлі саласында арнайы еңбек түрінде орындалатын әрекеті. Жұмыс орындалу ерекшелігіне қарай қара жұмыс және ой жұмысы болып бөлінеді. Қара жұмыс - дене еңбегі арқылы орындалатын жұмыс. Оған шахталар мен мұнай-газ кенорындарында, ауылшаруашылықта, ауыр және жеңіл өнеркәсіп салаларында, сауда орындарындағы адамдардың жұмысы жатады. Ал ой еңбегі ғылыми және шығармашылық, өнертапқыштық бағыттарда жұмыс жасайтын адамдарға тән. Жоғары немесе арнайы оқу орындарында білім алған мамандар елдің саяси, экономикалық салалары мен өнер, ғылыми мекемелерінде, білім ордаларында қызмет жасайды. Өз қызметтерінің ерекшелігіне орай түрлі бағытта зерттеулер жүргізеді.

Жұмыс табыстың негізгі көзі саналады. Жұмыс түрі мен кәсіп салаларына, мамандықтарына байланысты ғана емес, гендерлік тұрғыдан, яғни жынысына қарай да мамандардың табыс деңгейі әртүрлі болады. Зерттеушілер табыс табуда ерлер мен әйелдердің мамандық айырмашылықтарының үш негізгі себебі барын айтады. Д. Бринкерхоф «Әлеуметтану» деп аталатын кітабында бұларды төмендегідей жіктейді:
«1. Гендерлік кәсіптер. Көптеген кәсіп әлі күнге дейін «әйел жұмысы», «ерлер жұмысы» болып бөлінеді. Мысалы, құрылыс ерлерге ғана тән, ал бастауыш сынып мұғалімі болу - (99,5 пайыз) «әйелдің жұмысы» саналады. «Әйел жұмысы» салаларында ерлердің үлес салмағы 0,5-1 пайызға жуық болады. Себебі онда жалақы төмен, табыс көзі аз не жоқ. Онымен бала-
шағасын асырау қиын.
2. Әртүрлі біліктілік. Біліктілік бойынша айырмашылығы аз болғанмен, табысы мол жерлерге ер адамдар көбірек алынады. Ерлер отбасын асыраушы саналады. Олардың жұмысқа қабылдануы оңай. Себебі әйелдердің отбасын құрып, балалы болуына байланысты, бала күтіміне байланысты демалыстан кейін жұмысқа қайта шығуына сенім аз болады. Сол себептен өтілі жеткілікті болса да, әйелдерді басшылық қызметке де көп ұсына бермейді.
3. Дискриминация. Кәсіпорын басшылары, яғни жұмыс берушілер балалы әйелдерден гөрі ерлерді жұмысқа алуды тиімдірек көреді. Олар үшін үміткердің түйіндемесін қарағанда қызметкердің жынысы маңызды фактор болады.
Кейбір жұмыстар қоғамда тек ерлер атқаратын жұмыс саналады да, оларға төленетін
қаржы мөлшері жоғары болады», - деп жазады.
Жұмыс пен табысқа байланысты мұндай жағдай барлық елде, соның ішінде Қазақстанда да кездесетіні жасырын емес.