«Жаңа материалдар мен оларды алу жолдары" тақырыбында өз жобаларынды ұсынындар.

Нарқызыл

Абылай туралы тарихи жырларда 15 жасар Абылайға Бөгенбайдың бата беріп, астындағы Нарқызыл атын сыйлайтыны айтылады. Сондағы Бөгенбайдың айтқан сөзі:

«Жылқының тұлпары еді Нарқызылым»,

Шырағым, ырым қылып сен мін деді.

Қарағым, уытты-отты бала екенсің,

Мінез-құлқың тұп-тура дана екенсің,

Жазғытұрым үш жүз боп жиналамыз,

Сол жиынға керекті жан екенсің.

Шырағым, таза сақта Нарқызылды,

Есіңе ал, кек алатын келер жылды.

Жоңғарға қарсы үш жүздің бірігіп Қарақұмда құрылтай (съезд) өткізіп біріккен әскер жасақтауын 1723 жыл десек, бұл оқиға бір жыл бұрын 1722 жылы өткенге ұқсайды. Бөгенбайдың Нарқызылды көзіңнің қарашығындай сақта және екі рет тұлпар деуіне қарағанда Нарқызыл шынында да тұлпар болса керек. Нарқызылды астына мініп, өзінің бұрынғы өткен бабасы Абылайдың атын атап аруақ шақыруы жырда былайша суреттеледі:

Сабалақ атақ алып «Абылайлап»,

Барша қол «Абылайлап» айғай салды.

Көк те «Абылай», жер де «Абылай» -

Бәрі «Абылай»,

«Абылайлап» айғай салды бір жан қалмай,

Нарқызылмен жөнелді қарсы алдына,

Ақ туды желбіретіп салып айғай.

Абылайлап ұран салған үш жүздің әскері жауды жеңіп, Абылайдың қолбасшы атағы бүкіл қазаққа мәлім болады.

Алшаңбоз бен Құлаша ат

Тағы бір тарихи әңгімелерде әскердің алдына салтанатты түрде шыққанда Абылайдың Алшаңбозы және ұрысқа мінетін Құлаша аты туралы сөз болады. Демек, ханның бірнеше аты болғанға ұқссайды. Халық алдында сөз сөйлегенде, әскер алдына шыққанда, Алшабандозды мінген.

Қубас ат