БЖБ 7 КЛАСС КАЗАК ТИЛИ Оқу мақсаты: 7.3.1.1 әртүрлі жанрдағы мәтіндерді жазу үшін құрылымын ескере отырып, күрделі жоспар құру; 7.3.4.1 эссе құрылымы мен даму желісін сақтап, 2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
«Сүйіспеншілік пен достық» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
тақырыпқа байланысты берілген мәселенің оңтайлы шешілу жолдары немесе себептеріне өз көзқарасын жазу (дискуссивті эссе); 7.4.3.1 фразеологизм, мақал-мәтелдердің эмоционалды мәнін, көркемдік ерекшеліктерін түсініп қолдану

Бағалау критерийі: Білім алушы
• Мәтіндегі негізгі ақпарат пен көзқарасты табады
• Фразеологизм, мақал-мәтелдердің көркемдік
ерекшеліктерін ажыратады
• Сөйлемде тиімді қолданады, еліктеу сөздерді жазба жұмысында қолдана алады.

Ойлау дағдыларының деңгейі: Білу және түсіну Қолдану

Орындау уақыты: 15-20 минут

1-тапсырма
Мәтінді мұқият оқып, мазмұндаңыз, ондағы тірек сөздерді, негізгі және қосымша
ақпараттар мен көзқарастарды табыңыз.
Екі дос
Ертеде, ел арасында жаугершілік жиі болған кезде қазақтың екі жауынгері төс
қағысып, дос болады.
Бірде әскерлер бір өзеннің бойына шатыр тігіп дамылдайды. Сонда тұтқиылдан
жаудың қаптаған қалың тобы шабуыл жасайды. Тонаған мал-мүліктерін тиеп кетеді. Қолға
түскен қазақ жасағын айдап әкетеді.
Әлгі екі достың біреуі жау қолына түседі. Досының қолға түскенін естіген екінші батыр
күздің қара суығын елеместен өзенді малтып өтіп, жау жатқан жағаға келеді. Анталаған
жау әскерлері оны тарпа бас салады. Жауынгер өзін қолбасыларына алып баруын өтінеді.
Алып барған соң, ол жаудың қолбасына:
- Мен қолдарыңа түскен бір жауынгерге құн төлеп, сатып алуға келдім. Менің оған
айырбасқа берер мал-мүлкім жоқ. Бір-ақ нәрсе беремін. Ол - өзімнің өмірім. Досымды
босатсаңдар, ол үшін өзімнің өмірімді қияр едім, - дейді.
Қолбасы ойланып отырып, оны сынамақ болады да:
- Жарайды, мен сені қыршыныңнан қимай-ақ қояйын. Маған сол өміріңнің бір бөлшегін
ғана берсең болды, - дейді.
- Ол не? - деп сұрайды досын құтқаруға келген жігіт.
- Маған сенің көздерің керек, - дейді қолбасы.
- Ол да болсын, көзімді ал да, досымды босат, - дейді жігіт. Ол бұл сыннан сүрінбей
өтеді.
Әлгі жауынгер тұтқыннан босанған досының иығына қолын артып, зағип күйі қуана
күлімдеп келе жатады. Мұны көрген жаудың қолбасшысы: «Мұндай ерлері бар халықты
тұтқиылдан келіп, қапыда бас салған жағдайда болмаса, бетпе-бет ұрыста жеңу өте қиынға
соғар»,- деп түйеді. Сөйтіп өзінің әскерлеріне шегінуге бұйрық берген екен.

Негізгі ақпарат Қосымша ақпарат Көзқарас

1.

2.

3.

2-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша күрделі жоспар құрыңыз
І. Кіріспе бөлім
ІІ. Негізгі бөлім
а)
ә)
ІІІ. Қорытынды бөлім
3-тапсырма. Жақсымен дос болсаң,
Алдыңнан шығар елпектеп...
Жаманмен дос болсаң,
Сыртыңнан жүрер өсектеп. Өлең жолдарын басшылыққа ала отырып, еліктеу сөздерді қолдану арқылы эссе жазыңыз. Сөз көлемі – 100 сөз.

4- тапсырма. «Жігітті жолдасына қарап бағала» дегенді қалай түсінесіз? Фразеологизм, мақал-мәтелдерді қолдана отырып, қысқаша әңгіме құрыңыз. Әңгіменің құрылымын сақтаңыз /кіріспе, негізгі, қорытынды бөлім. Орфографиялық нормаға сай, 7-8 сөйлемнен тұратын әңгіме құраңыз.

АСТАНА. КАЗИНФОРМ - Предложение Главы государства об изменении названия нашего государства на «Казак елі» вызвало оживленную дискуссию среди общественности. Этот во обсуждается и в социальных сетях, и жителями аулов. И не обсуждается - высказываются самые разные мнения, вносятся предложения. И все же, значительная часть населения разделяет мнение Президента, пишет журналист Канат Токабаев.«В названии нашей страны есть окончание «стан», как и у других государств Центральной Азии. В то же время иностранцы проявляют интерес к Монголии, население которой составляет всего два миллиона человек, при этом в ее названии отсутствует окончание «стан». Возможно, надо рассмотреть со временем во перехода на название нашей страны «Казак елі», но, прежде, следует обязательно обсудить это с народом», - сказал Президент Нурсултан Назарбаев во время встречи с общественностью в Атырау. Следует отметить, что в сентябре года в школах страны был введен новый предмет - «Қазақ елі». Сам Президент провел первый урок по этому предмету, на тему «Новый казахстанский патриотизм», в одной из столичных школ. Тогда многие СМИ писали, что это - начало избавления от окончания «стан». А предложение, высказанное в Атырау, стало первым шагом к дальнейшему развитию «Нового казахстанского патриотизма». И все же, вернемся к во Что нам даст переименование страны?». Вообще, в современном мире перемена названия государства - рас явление. Например, в 20-м веке Персия стала называться Ираном, Сиам - Таиландом, Абиссиния - Эфиопией, Цейлон - Шри-Ланкой, Бирма - Мьянмой. А румыны, по причине того, что их постоянно путают то с цыганами, то с римлянами, хотят назвать свою страну Дакией. Чехи, мотивируя тем, что им надоело доказывать свою непричастность к чеченцам, хотят вернуть своей родине древнее название - Богемия. Республика Венгрия в 2012 году стала Венгрией. Соединенные Штаты Мексики их Президент предлагает назвать Мексикой. В мире не только возвращаются к старым названиям государств, есть также практика отказа от указания, в официальном названии государства, на форму государственного устройства. С этой точки зрения, «Қазақ Елі» - это историческое название нашей страны. Земля, на которой обитали казахи, их Родина, всегда называлась «Страной казахов». Мы знаем также, что ставшее сегодня привычным название «Казахстан» появилось в трагические сталинские годы. Иначе говоря, окончание «стан» во времена Сталина было навязано нашей стране против воли. Поэтому, резонно будет от этого «стана» избавиться. Кроме того, есть мнение, что отказ от «стана избавиться от стереотипов, напоминающих о советском периоде. То есть, от переименования нашей страны в «Қазақ Елі» будет и имиджевый выигрыш. Об этом тоже много говорится. Более того, ряд экспертов считает, что изменение названия повысит глобальный интерес к нашей стране. Возможно, что в страну с новым названием увеличится приток туристов. Это особенно важно в контексте планов по проведению международной специализированной выставки ЭКСПО-2017 в Астане. Итак, вместе со «станом» можно будет избавиться сразу от всех негативных моментов.

Все права защищены. Используйте активную ссылку на inform.kz https://www.inform.kz/ru/strana-kazahov-vechnaya-strana_a2632657