Қолдан. 64. Дереккөздерді пайдаланып, сұрақтарға жауап тауып жаз.
1. Шешендік өнер деген не?
2. Кімдерді «би, шешен» дейміз?
3. «Би, шешендер тапқырлықпен айтады, көркем тілмен
жеткізеді» дегенді қалай түсінесің?
4. Сөйлеуші мәдениетіне не жатуы мүмкін?

252

257

Посмотреть ответы 2

Ответы на вопрос:

AngelChan2004

Қазақ тiлi

4,8(4 оценок)

1. Шешен (жезтаңдай, ділмар, айыркөмей, орақ ауыз, от тілді, сөзуар, тапқыр) - тілге жүйрік,сөз қисынын тауып айтатын халық қалаған сөз шебері. Ел-жұртты елеген, халқы қалаған азаматтарды ардақтаудың ана тілімізде атаулары мен дәріптеу, бейнелеу сөздерін айтып тауысу қиын.

2. қазақтың би шешендері от тілді орақ ауызды кез келген дау дамайды шеше білген . Елінің тәуелсіздігі үшін дарынымен тас жарған .

Қазақтың би-шешендерінің асыл мұрасы

«Өнер алды — қызыл тіл», — деп білген халқымыз ежелден сөз өнерін қадірлеген. Мұралардың ең қымбаты, асылы — сөз өнері. Қазақ халқы қымбат сөздің, киелі сөздің құдіретіне бас иген. Сөз өнерінен аяулы, ардақты өнер жоқ, өйткені ол — ұлтымыздың ақыл-ойы, ар-ожданы, абыройы.

Сөз өнерінің негізін, əрине, сөз түзеді. Қазақтың киелі де, қасиетті шешендік өнері «бар өнердің биігі» ретінде саналған. Оған тағы да бір дəлел «Қазақ халқы сөз өнерін жоғары бағалаған. Ол өнердің ұшар биігі де, қоңыр жайсаңы да — біздің қазіргі өміріміз деп білем», — деп жазады ғалым М.Б.Балақаев [1] «Қазақ əдеби тілі» атты еңбегінде.

Шешендік сөздер — мəн-мағынасы терең тəрбиелік мəні зор, кұнды дүние. Ең алдымен, шешендердің сөздері ауызекі айтылып, ауызша таралған, халық жадында сақталған.

Шешендік сөздер деп қазақ халқының өмірінде арғы-бергі кезеңдерде ғұмыр кешкен белгілі бір тарихи тұлғалар есімдеріне байланысты айтылатын өнегелік мағына-мазмұны терең сөздерді айтады. Шешендік сөздер өскелең ұрпақты ақылдылыққа, төзімділікке баулып, елді, жерді сүюге, батырлық пен елдікті, ізгілік-жақсылықты дəріптеп, əділдік үшін күресуге, ел қамын жейтін қамқор азамат болып өсуге тəрбиелейді.

Объяснение:

Kafyadd

Қазақ тiлi

4,4(25 оценок)

Жақсылық пен жамандық — жеке мен әр түрлі топтардың іс-әрекеттеріне, әлеуметтік құбылыстар мен қатынастарға ілік тұрғысынан берілетін этикалық баға. жақсылық деп белгілі бір қоғам (не белгілі бір топ) ілік деп танып, жалпыға өнеге ететін іс-қимылдарды айтады. жамандық деп, керісінше, ілікке лайықсыз деп танылатын іс-әрекеттерді айтады. осы екі ұғымның мәнін түсіндіру, олардың арақатынастарын айыра білуді іздеу барлық халықтар арасында ерте кезден-ақ басталған. ислам дінінде жақсылық пен жамандықтың ң өз ниетіне байланыстылығы айтылады.“мұхаммед (с.ғ.с.): імді қаласаң ардақтайсың да, кімді қаласаң қорлайсың. жақсылық сенің қолыңда” (құран кәрімде 3: 26) әйтсе де ң қаперсіз жүруі қошталынбайды: “жақсылық істеңдер. шын мәнінде алла игілік істеушілерді жақсы көреді” (4: 36). жалпыға бірдей қабылданған ілік қағидаларға жат жамандық іс-әрекеттер қай уақытта да этикалық тұрғыдан айыпталынады. солай бола тұра бұл категориялардың белгілі, тұрақты өлшемі де жоқ, әсіресе, жеке ң субъективті ой-пікірі тұрғысынан келгенде жақсылық пен жамандықтың аясы бірде тарылса, бірде ұлғайып отырады. қатыстылық жағынан біреуге игілік болып көрінген іс-әрекет өзге біреуге қиянат болуы, сондай-ақ, керісінше, біреуге қиянат болып көрінген әрекет, біреуге игілік болуы ықтимал. мұндай салыстырмалы түрдегі жақсылық пен жамандықтың неғұрлым айқын да анық бағасы қалай болғанда да жақсылықтың — жағымды, жамандықтың — жағымсыз құбылыс екендігінде. сондықтан жағымды жақсылыққа жаны әрдайым құштар. қазақ халқының дәстүрлі дүниетанымында жақсылық пен жамандық мәңгілік тақырыпқа айналып, өнегелі іс пен өмірлік мәселелерде жақсылық алғы кезекке қойылған. 19 ғасырда өмір сүрген қазақ шайыры майлықожабұл туралы былай дейді: “жақсылық отқа күймес, суға батпас, гауҝар тас жарық қылмай жерде жатпас, қолдан келсе етіңіз жақсылықты, жақсылықты еткендер жаман таппас”. қазақ даласынан шыққан ұлы ойшылдар: қорқыт ата, әбу наср әл-фараби, қожа қожа ахмет ясауи,жүсіп ғұн, абай, т.б. халқымыздың дәстүрлі дүниетанымындағы жақсылық, ізгілік ұғымдарына терең мән беріп, оларды әлемдік философиядағы түсініктер деңгейінде қарастырады. олардың пікірінше, жеке ң жақсылыққа ұмтылуы, ізгі іс-әрекеттер жасауға құштарлығы — әділетті қоғам құрудың басты шарты.

Реши свою проблему, спроси otvet5GPT

Быстро
Мгновенный ответ на твой вопрос
Точно
Бот обладает знаниями во всех сферах
Бесплатно
Задай вопрос и получи ответ бесплатно

Задай свой вопрос

Популярно: Қазақ тiлi

Есть вопросы?

Как otvet5GPT работает?

otvet5GPT использует большую языковую модель вместе с базой данных GPT для обеспечения высококачественных образовательных результатов. otvet5GPT действует как доступный академический ресурс вне класса.
Сколько это стоит?

Проект находиться на стадии тестирования и все услуги бесплатны.
Могу ли я использовать otvet5GPT в школе?

Конечно! Нейросеть может помочь вам делать конспекты лекций, придумывать идеи в классе и многое другое!
В чем отличия от ChatGPT?

otvet5GPT черпает академические источники из собственной базы данных и предназначен специально для студентов. otvet5GPT также адаптируется к вашему стилю письма, предоставляя ряд образовательных инструментов, предназначенных для улучшения обучения.