Қазақ тілі. 1-тапсырма. Мәтінді мұхият тыңда. Мәтінде төменде берілген суреттерге
қатысты кандай ақпараттар бар? Кестеrе жаз.
Ғарып алемине жұлдыздар мен Галактикалар, олардың аруалағындағы
бос кеңістіктер, түрлі стулелер мен газ псиырлары Жауне шаң-тозаңдар
жатады. Жұрды дар айналага жыту мен сауле шашып тұратын аспан
денелері. Олар жерден ете алыс орналаскандыктан, бизге жылтыраған
кішкентай ижат болып коринеді. Кейбір жұлдыздар Күннен ондаған, тіпті
жүздеген есе үлкен Аспан әлемихи жай вобеи марағанның виде 5000-ға
жуых жұлдызды кіруге болады. Ал күшті телесъхни миллиардтаған
жұлдызды көруге болады. Адамдар жұлдызды астанды жұлдыздар тобы-
поѣжұлдыздарға топтастырады. Ор пожжұлдызға ат берилген. Олардың бірі-
Жетіқарақшы шот жлдызы Ол шемпике ұқсайтындықтан, Үлкеншемін деп
аталады КІ Жетіқарақшының типи темп секілді
шоқжұлдыздардың ішіндегі ең жарығы. Темірқазык. Саяхатшылар мен
теңізшілер осы жұлдыз аркылы бағыт-бағдарларын аныктаган Солтүстік
полос жақта орналасқандықтан, Теприязыка карап солтүстікті табады​

Абақтыда айдан, күннен жаңылдым,

Сарғайдым ғой, сар даламды сағындым.

«Қарашығым, құлыным!» деп зарлаған

Алыстағы сорлы анамды сағындым.

Жатқан үйім – қабырғасы қара тас,

Жарық сәуле, жылы күнге жаны қас,

Ауыр иіс, ылғи қара көлеңке,

Ерте-кеш те, күндіз-түні арылмас.

Тапал, салқын, тым қараңғы үңгір тар,

Есігімде мықты қара құлып бар.

Кіп-кішкене терезелер темірлі,

Мұндай үйден кімге естілер ащы зар!

Алтын Күнді, қара жерді сағындым,

Жан жолдасым – жүйрік желді сағындым.

Асау тайдай еркелетіп өсірген,

Ағайынды, туған елді сағындым.

Әлдеқайда Күн шығады, батады,

Сорлы тұтқын күңіреніп жатады.

Қарар болсаң терезеден темірлі,

Көздеп тұрған күзетшілер атады.

Ас бола ма сасық сорпа, қара нан?

Алма бетте қалмады ғой тамшы қан.

Қоңырау қағып оятады ақырып,

Тым болмаса сібірлеп те атпай таң.

Бостандықта өткен күнді сағындым,

Желдей зулап кеткен күнді сағындым.

Жыл құсындай ұшсам, қонсам ерікті,

Ойдағыны еткен күнді сағындым.

Абақтының айға баға күні ұзақ.

Жанды жейтін жылға баға түні ұзақ.

Ескі мола дән дыбыс жоқ, тым-тырыс,

Тық-тық басып күзетші жүр жалғыз-ақ.

Қара жылан – қалың ойлар қаптады,

Шыбын жаным барар жерді таппады.

Ойлар жейді жас жүректі жегідей,

Тәңірі ием, таңың-дағы атпады!

Объяснение: