Қазақ тілі ІV тоқСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқы. Мәтінде төменде берілген суреттерге
қатысты қандай ақпараттар бар? Кестеге жаз.
Ғарыш әлеміне жұлдыздар мен Галактикалар, олардың аралағындағы
бос кеңістіктер, түрлі сәулелер мен газ шоғырлары және шаң-тозаңдар
жатады. Жұлдыздар айналаға жылу мен сәуле шашып тұратын аспан
денелері. Олар Жерден өте алыс орналасқандыктан, бізге жылтыраған
кішкентай ноқат болып көрінеді. Кейбір жұлдыздар Күннен ондаған, тіпті
жүздеген есе үлкен. Аспан әлемінен жай көзбен қарағанның өзінде 5000-ға
жуық жұлдызды көруге болады. Ал күшті телескоппен миллиардтаған
жұлдызды көруге болады. Адамдар жұлдызды аспанды жұлдыздар тобы-
шоқжұлдыздарға топтастырады. Әр шоқжұлдызға ат берілген. Олардың бірі-
Жетіқарақшы шоқжұлдызы. Ол шемішке ұқсайтындықтан, Үлкеншеміш деп
аталады. Кіші Жетіқарақшының пішіні де шеміш секілді. Бұл
шоқжұлдыздардың ішінднгі ең жарығы- Темірқазық. Саяхатшылар мен
теңізшілер осы жұлдыз арқылы бағыт-бағдарларын анықтаған. Солтүстік
полюс жақта орналасқандықтан, Темірқазыққа қарап солтүстікті табады.
Te
2-тапсырма. Оқыған мәтіннің мазмұнына сүйеніп, «Ғарыш әлемінде»
тақырыбына диалог құрастырып жаз.
3 тапсырма ұшыр сөзін 3 шақта жаз​

Соңғы кездері ұйқымнан оянған сəтте, кейде күні бойы «Егер мен əлемді өзгерте алсам…» дегенді күбірлеумен жүретін болыппын. «Əлемді қалай өзгертсем екен? Ол үшін не істеуге болады?» деген ойдың шырмауында жүремін. Əрине, өзім шағын бірдеңелерді жасап, өз əлемімді аздап болса да өзгертіп жүрмін. Бірақ іштей оның ештеңеге əсер етпейтінін түсінемін. Ал жалпы əлемді ше?

Сөйтіп жүріп, күндердің бір күнінде əкеммен бірге балық аулауға қала сыртына шықтым. Ерекше түгі жоқ, кəдімгі жексенбі таңы еді. Əкем екеуміз бірнеше балық ұстап алдық. Оның ішіндебіреуі ерекше, алтын түсті, жып-жылтыр. Бірақ өзі кіп-кішкентай. Осы балыққа əбден көңілім кетті. Үйге алып келген соң, керемет бір аквариум тауып алып, ішіне су құйып, мекен етуге болатындай халге жеткіздім. Балықты ішіне салып, өз бөлмеме орналастырып қойдым. Сəл уақыт өткеннен кейін бір нəрсе өзгерді. Су ішінде ол бұрынғысынан бетер жалтырай бастады. Оған аң-таң болып, түк түсінбей тұрып қалдым. Аквариумды қолыма алып, жүзіп жүрген балықты қызықтауға кірістім. Бір кезде балықтың жылтырауы да қойып, өзі де тоқтап қалды. Маған үңіліп қарап тұрды. Өзім ыңғайсыздана бастадым. Кенеттен балықтың аузы жыбырлап, сөйлей бастады. Сонда қалай шошығанымды білсеңіздер ғой! Балық болса:

– Балақай, сен қорықпа, мен саған түк жамандық істемеймін. Мен жай ғана алтын балықпын, – деді. Мен тынышталдым.

– Сонда, сен алтын балық болсаң… Қалаған тілегімді орындай аласың ба? – деп

сұрадым.

– Əрине, мен алтын балық емеспін бе?! Үш қалауыңды айта бер, – деді. Қуанып кеттім.

Объяснение: