2. Ерболдың ұсынысымен таныс. Қайта өңдеу
«Қазіргі уақытта жер бетінде көптеген қалдық түрлері
бар. Олар - пластикалық заттар, электроника құрылғы-
улары, жиһаздар, киім мен тамақ. Осылардың ішінде
пластик заттар қоршаған ортаға зиянын көп тигізеді.
Ашық далада жатқан пластик заттардан улы зат бөлінеді,
шірімейді. Мысалы, гүл отырғызатын ыдыс, моншақ, сәндік
бұйымдар пластиктен жасалынады. Менің ұсынысым, қал-
дық заттарды қайта өңдеу керек. Сонда біз зиянды
қоқысты жоямыз, әрі пайдалы жаңа өнім аламыз. Алдымен
пластик заттарды қолдануды азайту керек. Мысалы, плас-
тик ыдыстың орнына қағаз ыдыстарды қолданған дұрыс
болады. Целлофан қалтаның орнына қағаз қалта шығару
керек. Одан кейін пластик ыдыстарды қайта өңдеп,
пайдалану керек», – деп ойлаймын.​

Шәкәрім құдайбердіұлы (1858-1931) – ақын, жазушы, философ, тарихшы, композитор. абаймен замандас әрі інісі, әрі ол негізін салған реалистік әдебиет дәстүрлерін алға апарушы ізбасары. өзі өмір сүрген ортаның қоғамдық-саяси және әлеуметтік сыр-сипаттарын керебілуде, қоғам мен табиғатындағы кемшіліктерді зерделеуде, туған халқына түзу жол көрсетуде құдайбердіұлы абай бағытын ұстанды. шәкәрімнің әкесі құдайберді құнанбайдың күңке деген бәйбішесінен туған, яғни абайдың туған ағасы. шәкәрім бес жасында ауыл молдасына оқуға беріледі де онда жеті жасына дейін оқиды. жеті жасында әкесінен жетім қалған ол бұдан былайғы кезде абайдың тікелей тәрбиесінде болады. өскен ортасының аса бай дәстүрлері мен абай ағасының төрбиесі табиғатынан зерек шәкәрімнің жетімдік көрмей өсуіне ғана емес, оның таланты ақын, парасатты ой иесі болуына да зор ықпал жасады. шәкәрімнің өзі кейінірек былай деп жазады: «әкеміздің бір шешесінен туған ибраһим мырза, қазақ ішінде абай деп атайды, сол кісі мұсылманша һәм орысша ғылымға жүйрік һәм алланың берген ақылы да бүл қазақтан белек дана кісі еді, ержеткен соң сол кісіден тағлым алып, әр түрлі кітаптарын оқып, насихатын тыңдап, азғана ғылымның сәулесін сездім». кезінде арнайы оқу орындарында оқып білім алмаса да, ез бетінше ізденіп және абай ағасының жетекшілігімен жан сарайын байытқан құдайбердіұлы заманында қазақ арасындағы аса білімдар ң бірі болды. араб, парсы, түрік, орыс тілдерін жетік білді. ол өмірін жақсартуға тырысқан ғалымдарды мысалға келтіреді. олардың кейбіреулері өмірі жаратқан иесін танумен түзеледі десе, кейбіреулері үкімет жойылса, әркім өз бетімен өмір сүрсе түзеледі деді. ал, біреулер оку-біліммен, халықты ағартумен өмірі түзеледі деді. біреулері бай, кедейді теңеумен түзеледі десе, біреулері тәрбиемен түзеуге болады деді. өмірдің өзі — тіршілік таласы. сондықтан өмірін жаратылыстың өзі солай жаратқан, бірін-бірі жеп, талап, таласып өмір сүрмек дегендер де болған. шәкәрімнің өзі бұл идеялардың ешқайсысы жаратылысын өзгерте алмайтынына сенімді болды.