5-СЫНЫП (БЖБ№3) «Денсаулық – зор байлық», «Менің Тәуелсіз Қазақстаным» бөлімі бойынша жиынтық бағалау.

Оқу мақсаты: 5.3.1.1 Мәтіндегі негізгі ақпаратты анықтау.
5.4.4.1 Мәліметтерді жинақтай отырып, тақырып бойынша
постер жасау.
5.5.1.6 мекен және мезгіл үстеулерді ауызша және жазба
жұмыстарда орынды қолдану.
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Негізгі ақпараттарды анықтайды.
• Тақырып бойынша постер жасайды.
Үстеудің мағыналық түрін анықтайды..

І-тапсырма. Оқылым. Жазылым.
1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Спортпен айналысу денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі - жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағаттай жүгіруге болады. Егер жүгіруге дәрігер рұқсат етпесе, таңғы таза ауада серуендеп, түрлі жаттығулар жасауға болады. Білім алушылар мектептің дене шынықтыру үйірмелеріне тұрақты қатысулары керек. Онда арқанмен тартылады, секіреді, жүгіреді. Өйткені, олар спорттың денсаулыққа қаншалықты пайдасы бар екендігін, спортпен айналысудың адам өмірін ұзартатынын білуі шарт.
Еліміздің ертеңгі тізгіні - жастар, сондықтан да жас ұрпақтың дені сау болуы қажет. Сонда ғана өз еліміздің дамыған, алдыңғы қатардағы ел екендігін көре аламыз.
Салауатты өмір сүрудің, тазалықты сақтаудың белгілі ережелерін білмейтін жан кемде-кем. Ол біздің мектеп бағдарламасына да енгізілген. Бірақ оған көпшілігіміз күнделікті өмірде аса мән бермейміз. Себебі, өз бойымызда қалыптасып қалған жалқаулық пен қомағайлықтың, ұйқышылдықтың күштілігі.

1 .Берілген ақпараттардың ішінен мәтін мазмұнына сай келетін 3 дұрыс тұжырымды анықтаңыз. [ ]

Ақпараттар Дұрыс Бұрыс
Денсаулық жақсы болу үшін спортпен айналысу керек.
Спорттың ең күрделі түрі - жүгіру
Дене шынықтыру үйірмелерінде арқанмен тартылады, секіреді, жүгіреді.
Спортпен айналысу адам өмірін ұзартады.

Спорттың денсаулыққа пайдасы аз.

2. Мәтінді мұқият оқып, кем дегенде 3 тірек сөз анықтаңыз. [ ]
•
•
•
3. Тірек сөздердің көмегімен мәтінге тақырып қойыңыз. [ ]


ІІ- тапсырма. Жазылым:
1. «Тәуелсіздік » сөзіне диаграмма құрастырыңыз. [ ]

2. «Қазақстан - тәуелсіз мемлекет» тақырыбы бойынша эссе жаз. ( )

Ұлы ақын, композитор, философ, саясаткер, ағартушы, қазақтың реалистік жаңа жазба әдебиетінің негізін қалаушы.  ақынның арғы тегі орта жүз тобықты арғын ішіндегі олжай батырдан басталады. олжайдан айдос, қайдос, жігітек есімді 3 ұрпақ тарайды. бұлардың әрқайсысы кейін бір-бір рулы ел болып кеткен. айдостың айпара деген әйелінен: ыргызбай, көтыбақ, топай.  ана айтқанындай, шынында, бұлардың ішінде ыргызбай ортасынан оза шауып, ел басқарған. ыргызбайдан үркер, мырзатай, жортар, өскенбай тарайды. өскенбай шаруаға жайлы, билікке әділ кісі болғандықтан, “ісің адал болса өскенбайга бар,арам болса ералыға бар” деген мәтел сөз қалған.өскенбайдың әйелі зердеден құнанбай туады.  құнанбай 4 әйел алған . оның бәйбішесі күңкеден – кұдайберді, інісі құттымұхамбетке айттырылып, қалыңдық кезінде жесір қалған соң өзі алған екінші әйелі: ұлжаннан – тәңірберді (тәкежан), ибраһим (абай), ысқақ, оспан, үшінші әйелі айғыздан – халиулла, ысмағұл туады. қартайған шағында үйленген ең кіші әйелі нұрғанымнан ұрпақ жоқ. абайдің “ атадан алтау, анадан төртеу едім дейтіні осыдан. болашақ ақын сабырлы мінезімен, кең пейілімен ел анасы атанған “кәрі әжесі” зеренің таусылмайтын мол қазынадай аңыз ертегілерін естіп, абысын-ажынға жайлы, мінезі көнтерлі, әзіл-қалжыңга шебер, жөн-жобага жетік өз анасы ұлжанның тәрбиесінде өсті. абай әуелі ауылдағы ғабитхан молдадан сауатын ашады да, 10 жасқа толған соң 3 жыл семейдегі ахмет риза медресесінде оқиды. бұл медреседе араб, парсы’ тілдерінде, негізінен, дін сабағы жүргізілетін еді. құрбыларынан анағұрлым зейінді оқуға бар ықыласымен беріліп, үздік шәкірт атанады. ол енді дін оқуын ғана місе тұтпай, білімін өз бетінше жетілдіруге ұмтылады. сөйтіп көптеген шығыс ақындарының шығармаларымен, араб, иран, шағатай (ескі өзбек) тілінде жазылған ертегі, дастан, қиссалармен танысады, шығыстың низами, науаи, сәғди’, хафиз, фзули сияқты ұлы ғұлама, классик ақындарына бауыр басады. медресенің үшінші жылында абай семей қаласындағы “приходская школаға” да қосымша түсіп, орысша сауатын аша бастайды. бірақ бұл оқуын әрі жалғастыра алмай, небәрі 3 жылдан соң оның мұсылманша да, орысша да оқуы аяқталады. абайдың басқа алымдылығын аңғарған құнанбай оны елге шақырып алып, өз жанына ертіп, әкімшілдік-билік жұмыстарына араластырмақ болады. сөйтіп 13 жастағы абай ел ісіне араласады.