мәтіндерді оқып оларды тақырыбы, құрылымы, стилі, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігі тұрғысынан салыстырыңыз​

қазақ әдебиетіндегі байырлық рух хvііі ғасырда  жоңғарлар мен қарсы күресте хіх ұлт азаттық күресте, (махамбет, нысанбай ) қайта көтерілгенмен , қазақстанның ресей құрамына өтуі нәтижесінде зар заман кезеңі басталды.

                қазақ жеріне қол салған патша үкіметі халықты жарылқау үшін келмегенді. жерінен айрылған халық әдеп – ғұрып пен қазақы мінезінен де айрыла бастады . патга үкіметі енгізген жаңа әкімшілік шаралар қазақ болмысына тән еместі. ұрлық, өсек, талас – тартыс , алауыздық, арызқойлық – қазақ қоғамының осы кезеңдегі жемісі болды.

                осы кезде өмір сүрген қазақ ақын - жырауларының бір тобы қоғамда болып жатқан келеңсіз құбылыстарды айаусыз сынға алды.

олар қазақстанның  ресейге қосылуымен капиталистік көзқарастардың енуін кері кеткендік деп есептеді. өткен өмірді ансады , болашақ туралы өз болжамдары мен пікірлерін білдірді.

                қоғамда болып жатқан өзгерістерге өзіндік көз қараста болған және сол бағытта жырлаған ақындарды м.әуезов « зар - заман » жыршылары  деп атаған болатын  және әдебиет тану тарихында да олар осылай айтылды. тарих ғылымының докторы м.қойгелдиев отаршылдық бұғауына мықтылап байлаған халықтың мың -мұхтажы мен  қайғы - қасыретін жырлаушыларды « зар -заман » мектебінің ойшылдары деп атады. (1,246 бұл термин алғаш 1927 жылы енгізілген еді.

                зар - заман кезеңінде ғұмыр кешкен орталық езгіге түскен қазақ халқының тағдырын мұң – зармен жырлаған ақындар шоғыры. оның белгілі өкілдері : дулат бабатайұлы , шортанбай қоңайұлы, мұрат мүмкейұлы, әбу бәкір кердері, аубан асан , т.б. мұхтар әуезов аблай хан тұсынан абайға дейінгі жүз жылға ұластырып нарманбетпен аяқталды (2,168 зар – заман тұсынан қазақ әдебиеті жазбаша сипат алғанын отан көрсетеді. дәстүрлі қазақ қоғамындағы бұрынғы қалыптасқан құндылықтардың өзгеруі , елді басқару жүйесінің басқа санатқа ауысуы, отаршылдықтың белең алуы, халықтың қатты күйзелуі зар- заман ақындарын тарих сахнасына шығарған. олар халықтың жай күйін ойлаған үлт- қайраткерлері ретінде танылды. олардың шоғырлары халықтың салт- дәстүрлерді қабығы бұзылмаған қалпында сақтауға , ұлттың – бітімімен ажырамауға үндейді.