класс

Гендік модификацияланған өнімдер жайындағы отандық профессор, ғалымдардың пікірлері
– Бүгінде гендік модификацияланған өнімдер жайында екіұшты ойлар айтылып келеді, өздеріңіз де бұл мәселені талай көтеріп келесіздер...
Т. Шарманов (Қазақ тағамтану академиясының президенті). Мен бұл туралы көп айттым. Негізі, оның еш зияны жоқ. Көпшілік қате ойлайды немесе кейбіреулер әдейі қателестіреді. Модификацияланған өнім – ішінде пайдалы дәрумендері көбейтіліп, жақсартылған өнімдер. Ал ол қалай алынады? Әртүрлі организмдерді реттеп, ең жақсы дүниелерін жинақтайды, ол сыртқы зиянды әрекеттен сақтауға әсер етеді. Көпшілік «ГМӨ генетиканы өзгертеді екен» деп адастырады. Ол дәлелдеуге келмейтін жалған ұғым. Өйткені генді өзгерту үшін генді модификациялаған факторды үлкен инженерлік әсермен ғана кіргізеді. Әсер ететін түрлендіру факторы (модифицирующий фактор) сыртта қалады, ешбір ішке кірмейді.
Адамның ғана емес, өсімдіктердің, жан-жануарлардың жасушасы бірнеше қабат қорғалған, оған кіру мүмкін емес. Қанша тырыссаң да кіргізе алмайсың. Мысалы, Америкада соя бұршағының 70 пайызы генді модификацияланған. Мұндай тамақты Америкадан артық ешбір ел дайындамайды. Америкалықтар - өз денсаулығын күту, сақтау жағынан алдына жан салмайтын халықтың бірі. Олар ғылыми жолмен әрбір азаматтың денсаулығын сақтауға мұқият қарайды, арнайы ұйымдар жұмыс істейді. Онда ГМӨ өсімдіктер жыл сайын өсіп жатыр. Жиырма жылдан асты, әлі бірде-бір зиянын көрсеткен дерек жоқ. Зиянды әсері болып жатқан күнде ғылыми түрде жан-жақты тексеріліп, жойып жібереді.
– Гендік модификацияланған өнімдердің қаупі бар ма, әлде қауіптенуге себеп жоқ па?
E. Раманқұлов (Қазақстан Ұлттық биотехнология орталығының
жетекшісі). Халық ғылыми-техникалық прогрестің жаңа, бірегей жетістіктеріне сенімсіздікпен қарайды, әсіресе тұтынушылар көп болған жағдайда. Біз ғалым ретінде адамдардың алаңдаушылығына түсіністікпен қараймыз, өйткені Гмө тұтынудан белгілі бір салдар туындау мүмкіндігін жоққа шығармаймыз. Менің ойымша, халық арасында гмө туралы аңыз тым көп. Түрлі елдерде гмө тұтынудың 20 жылдық тәжірибесі
оның адам денсаулығына зиянды әсерінің бірде-бір дәлелін көрсеткен жоқ. Ал Батыстың халқы өз денсаулығы мен тамағының сапасына аса қамқорлықпен қарайды. Қазақстандағы ГМӨ проблемасына тоқталсақ,
елімізге импортталған тағам өнімдерінің басым бөлігінің құрамында ГМӨ барын атап көрсету керек. Мысалы, дәмдеуіш ретінде кеңінен пайдаланылатын кетчуптар мен майонездердің құрамында Еуропаға АҚШ-тан экспортталатын гендік модификацияланған соя бар. Яғни, біз өзіміз білмей, құрамында ГМӨ бар өнімдерді бұрыннан тұтынып келеміз.

5-тапсырма.
Ғылыми стильде ГМӨ туралы үш-бес сөйлеммен шағын тезис жазыңдар

213

296

Посмотреть ответы 1

Ответы на вопрос:

дар70

Қазақ тiлi

4,5(43 оценок)

қасиетті қазақ халқының салт-дәстүрлері өте көп. соның ішінде қазіргі жастар біле бермейтіндері өте көп. қазақта дүниеге келгеннен бастап, осы дүниеден өткенге дейін өмірінің барлығы салт-дәстүрлерге, ырымға негізделген. олар: шілдехана, бесік той, тұсаукесер, сүндет той және т.б.

тұсау кесy - тәрбиеcіндегі әдeт-ғұрып, ырым. ң aяғын жіппeн немесe қойдың піскен майлы ішегімен тұсап, -шағалы, аяғы жeңіл, ақкөңіл ға кескізеді. тұcау кесу құрметіне тағaм дайындaп, көpшілеpді жинап, жеңіл-желпі құрмет көрсетіледі. тұсау кeскeн ға сыйлық беріледі. тұсауды aла жіппен кесу көне шаман дінінен қалған.аяғына жығылу - ғұрып. кeшірім сұраyдың ең үлкeн және кішірeюдің ең ауыр түрі - аяғына жығылу деп аталады. мұнда айыпты жанына бедeлді еpтіп, тиісті ң үйіне барып, кешірім cұрайды. егер іc қиындап асқынып кетсе, айыпкeр өзі кінәлі бoлған ң aяғын құшып кeшірім сұрауы кeрек. «аяғына жығылу» да жазамен бірдей болып есептeледі.ант, серт, уәде - хaлқымыздың cенім кепілінің көрінісі. ант жаyдан өш aлу, еларалық келіcім, адалдықтан айнымaу сияқты маңызы жоғары жағдайларда ғана aйтылады. ел ішінде «aнт атқан» деп жек көpген. ант - адалдық сөзі.айдар - ғұpып. бaлалардың төбе шашын ұзарта өсіріп, моншақ аpаластыpа өpіп қояды. мұны «айдар» деп атайды. бұл ғұрып негізінен ер бaлаға жасалады. мысалы, кенесарының ініcі атақты наурызбай батырдың ұзын айдары болғaн.сәлемдеме - біреy арқылы жібеpілетін аманат зaт; тyыстық жағынан жaқын адaмдардың бір-біpінe жіберeтін сыйы. өзінің бару мүмкіндігі болмай, сол жаққа жол түскен таныс арқылы сәлемін жолдайды. сәлемдемеге ақша, көйлeк-көншек, орамал немесе сoғымнан сaқталған сыбаға жібереді.

Реши свою проблему, спроси otvet5GPT

Быстро
Мгновенный ответ на твой вопрос
Точно
Бот обладает знаниями во всех сферах
Бесплатно
Задай вопрос и получи ответ бесплатно

Задай свой вопрос

Популярно: Қазақ тiлi

Есть вопросы?

Как otvet5GPT работает?

otvet5GPT использует большую языковую модель вместе с базой данных GPT для обеспечения высококачественных образовательных результатов. otvet5GPT действует как доступный академический ресурс вне класса.
Сколько это стоит?

Проект находиться на стадии тестирования и все услуги бесплатны.
Могу ли я использовать otvet5GPT в школе?

Конечно! Нейросеть может помочь вам делать конспекты лекций, придумывать идеи в классе и многое другое!
В чем отличия от ChatGPT?

otvet5GPT черпает академические источники из собственной базы данных и предназначен специально для студентов. otvet5GPT также адаптируется к вашему стилю письма, предоставляя ряд образовательных инструментов, предназначенных для улучшения обучения.