1-тапсырма. Оқулықта берілген (41-бет) мәтінді түсініп оқиды. Мәтінге тақырып қой. Негізгі бөлім

2-тапсырма. «Сұрақтар тізбегі» әдісі арқылымәтін мазмұны бойынша берілген сұрақтарға жауап беріңдер(оқулық 4-тапсырма.42-бет)

1. Отырарға кімдер шабуыл жасады?

2. Жекпе-жекке кімдер шықты?

3. Иланшы Қадырхан кімді жеңді?

4. Әмірші Отырардағы кітапхананы қайда жасырды?

3-тапсырма. “Бұл қай сөз екен?” ойыны. Мәтіннен алынған сөздердің қайсысы деректі, дерексіз, көптік мәнді есімдер екенін анықта.

Қажетті сөздер: хан, қылыш, қазына, кітапхана, батыр, қол, тас, жарлық

4-тапсырма. «Шатасқан тізбектер» әдісі бойынша берілген сөздерден сөйлем құрастырады.

1) «Жібек жолы», Дүкенбай Досжан, жазды, романын;

2) Аударылды, неміс тіліне, «Жібек жолы» романы;

3) «Жібек жолы» романында, суреттеген, Арыстан Баба кесенесін;

4) Ол, болып табылады, тарихи ескерткіш.​

Галактикалар — ғаламды құрайтын, өлшемдері өте үлкен жұлдыздар жүйелері. Ғаламның бізге байқалатын бөлігіндегі галактикалар жиынтығын кейде метагалактика деп атайды. Басқа галактикалардан өзгешелініп, біздің Галактика бас әріппен жазылады. Морфологиялық тұрғыдан қарағанда сфералық, эллипстік, спираль және бұрыс пішінді галактикалар ажыратылады. Біздің Галактика спираль түріне жатады, құрамына 1011 астам жұлдыздар кіреді, үлкен диаметрі 80 мың жарық жылындай, ал орталығындағы максимал қалыңдығы 16 мың жарық жылына тең, шетіне қарай 3—6 мың жарық жылына дейін азаяды. Галактикалар кеңістікте әркелкі бөлініп, топтар мен шоғырлар құрайды. Біздің Галактика басқа 15 галактикамен бірге галактикалардың жергілікті тобы деп аталатынды құрайды. Бізге ең жақын деген галактикалар Магеллан бұлттары мен Андромеда тұмандығы.

Галактика түрлері - өткен ғасырдың 20-жылдары Э.Хаббл галактикаларды пішіні бойынша бөлген үш топ. Жұлдыздары спираль бойымен орналасқан спиральдық галактикалар, эллипсоид пішіндес эллипистік галактикалар және белгілі бір пішіні жоқ бұрыс галактикалар. Біздің галактика спиральдық галактикалар қатарына жатады. Галактикалардың барлығы да қозғалыс үстінде дамиды, өзгереді, өшеді, қайтадан пайда болады. Қазіргі ғаламат Әлем тығыздығы шексіз үлкен, ал көлемі шексіз кіші нүктедей ғана белгісіз заттың жарылысынан пайда болған.