help274

16.09.2021 01:06

Математика

Есть ответ 👍

1-xtamin Таза бұлақ
Үш жолаушы бір бұлақтың ба-
сында бір-біріне кез бопты. Бұлақ
бір тастақ жерден шыққан, айнала-
eы қалың біткен ағаш жапырақтары
бұлақтың үстіне төгіліп, суы муздай,
салқын, шыныдай жылтылдап тұр-
ған сонша әдемі, таза бұлақ екен. Су
шыққан жеріне бір қазандай тасты
біреу ойып қорғаныш қылып, тастың
суағар жеріне жазу жазыпты:
Әй, яколаушы, болсаң осы бұлақ-
тай бол, деп. Манағы үш жолаушы
бұлақтан ішіп қанған соң жазуды
оқып, біреуі саудагер екен, ол айтты:
- Бұл жазылған ақыл сөз екен, бү-
лак күн-түн тынбай ағып, алыс жер-
лерге барады, бара-бара кеңейіп, үд-
кейеді, бұған бөтен бүлақтар қуйып,
сөйте бара үлкен өзен болып кетеді.
Мунан мүрат сол: сен де, адам, тын-
бай қызмет қыл, еш уақытта жалкау-
ланып тоқтап қалма, сөйтсең, ақырын-
да, сен де зорайып мұратыңа жетесің
дегені ме деп білемін, – деді...
Жігіт айтты: - Менің ойыма бөтен
бір нәрсе келеді: бұл бұлақтың суы
бір орында тынып тұрып, шөп-ша-
лам түсіп, лай-қоқым болса, бұған
адам мен айуан мұнша ынтық болмас
еді; бұлақ күні-түні тынбай ағып та-
заланып тұрғаны үшін ынтық бола-
ды. Олай болса, жазудың мағынасы:
көңіліңді, өз бойынды осы бұлақтай
таза сақта дегені ме деймін, – деді.
(Ы. Алтынсарин)
2-мәтін
Бүлақ
Бұлақ, бастау
- жер бетіне
шығып жатқан табиғи жерас-
ты су көзі. Бұлақтар әртүрлі
белгілері бойынша түма, қай-
нар, термалды бүлақ, жалғасты
бұлақ және т.б. бірнеше топқа
бөлінеді. Суы тұщы, әсіресе,
мол өнімді бұлақтар елді ме-
кендерді ауыз сумен, шаруа
қожалықтарын керекті сумен
қамтамасыз етуге, жер суаруға
кеңінен пайдаланылады,
Бұлақтың арынсыз сене
арынды түрлері бар. Арын-
сыз бүлақ ылғалды жылдарда,
көктемде қар ерігеннен кейінгі
ясене жауын-шашынды кезең-
дерде акер бетіне таяу жатқан су
деңгейінің көтерілуінен пайда
болады. Оны әдетте «тумадеп
атайды. Арынды су көзі арте-
зиан (арынды) суынан бастау
алып, тау-тастардың терең
жарықтарынан шығады, оны
қайнар деп атайды. Мұндай су
көзінің өнімі, температурасы
минералдық тұмаға қарағанда
Екі мәтінмен танысып, тақырыбын, стилін, мазмұнын, тілдік ерекшелігін салыстырасыңдар​