Достық – адамдардың бір-біріне адал, қалтқысыз сеніп, бір мүдделі, ортақ көзқараста болатын қасиеті. Достық өзара жауапкершілік пен қамқорлықтың, рухани жақындықтың белгісі. Нағыз достық кісіге шабыт беріп, өмірде кездесетін түрлі сәтсіздіктерге мойымауға, басқа түскен қайғы мен қиыншылықты бірге көтеруге жәрдемдеседі. Дос-жарандардың мінездері әр түрлі болып келуі мүмкін. Сондықтан достық адамдардың сенімінен басталады.Мысалы, біреуінде қызбалық не шабандық, екіншісінде тұйықтық не жігерсіздік байқалса да, бұлар достыққа кедергі бола алмайды, қайта нағыз достық осындай кемшіліктерден арылуға және қиын сәттерде өзіне сенімді болу үшін көмектеседі. Сатқындық, екі жүзділік, өтірікшілік, өзімшілдік достықпен сыйыспайды. Қазақтың дәстүрлі әдеп жүйесінде достыққа үлкен көңіл бөлінеді. Халық арасында достық туралы мақал-мәтелдер жеткілікті: “Дос жылатып, дұшпан күлдіріп айтады”, “Досы жақсының, өзі де жақсы”, “Дүниеде адамның жалғыз қалғаны — өлгені, қайғының бәрі соның басында”. Достыққа қарама-қарсы ұғым — қастық пен күншілдік. Мұндай сезімге ерік алдырғандар басқаның қуаныш-қызығын, ырыс-бағын көтере алмайды, дос дегеннің не екендігін білмейді. Дұрыс дос таңдай білу — өмірлік мақсаттардың бірі это текст
Бос орындарға қажетті сөзді қойыңыз. 2 сөзден артық жазбаңыз.
Адамдардың бір-бірімен терең, таза және адал қарым-қатынасы арқылы
көрінеді.

1.Берілген тұрақты тіркестерінің мағыналарын түсіндір

Қас пен көздің арасында жоқ болды. Бетінен оты шықты. Ағаштан түйін түю. Қырға қабақ болу. Жүрегі зу ету.

2.Төмендегі тұрақты тіркестерін қатыстырып сөйлемдер құрап жаз.

Көзін жеткізу. Қолды болу. Мысы құру. Қыр көрсету. Сабасынан түсу. Көңіліне келу.

ІІ деңгей

1.Берілген тұрақты тіркестердің мағынасын жаз.

Санын соғып қалу –

Ит өлген жер –

Аузына құм құйылды –

Көзді ашып-жұмғанша –

Екі аяғын бір етікке тықты –

Жегенін желкесінен шығарды –

Ескі жараның аузын ашу –

Қой аузына шөп алмас –

Зәресі кету –

Сөзіне құлақ аспау –

Он саусағынан өнер тамған –

Ит терісін басына қаптау –

Үріп ауызға салғандай –

Төбеге жай түскендей –

Су жүрек –

Ала көзімен атты –

Арқасы мұздап қоя берді –

Дәм-тұзы жараспады –

Ереуіл атқа ер салу –

Иненің көзінен өткендей –

ІІІ деңгей

1. Тест сұрақтарына жауап бер.

1. Тұрақты тіркесті көрсетіңіз.

A) Қала мен ауыл арасы.

B) Алты қанат ақ үй.

C) Ит терісін басына қаптады.

D) Көпке тараған күй.

E) Тез келді.

2. “Әсем” сөзінің синонимдік тұрақты тіркесін көрсетіңіз.

A) Азар да безер болды.

B) Тайға таңба басқандай.

C) Бетінен оты шықты.

D) Ай оңынан туды.

E) Қыздың жиған жүгіндей.

3. Тұрақты тіркесін көрсетіңіз.

A) Ырыс – алды ынтымақ.

B) бойшаң қыз.

C) ат ізін салмау.

D) туған жер.

E) түйме тағу.

4. “Төбесі көкке жету” тұрақты тіркесінің мағынасын көрсетіңіз.

A) өкіну.

B) қуану.

C) ұйықтау.

D) ұшу.

E) ойнау.

5.Тұрақты тіркесін көрсетіңіз.

A) қоян жүрек.

B) адамның жүрегі.

C) жүрегі соқты.

D) жүрегі лүпілдеді.

E) жүрек ауруы.

2. Тұрақты тіркестерді қатыстырып шағын мәтін құрастыр.

№ 2

І деңгей

1.1.Берілген сөздерді жақша ішіндегі сөздермен тіркестір. Қандай мағынада қолданылып тұрғанын ажыратып жаз.

Терең (өзен, білім, ой); қатты (сөз, құрт); қара (көйлек, жұмыс, су, өлең, ниет); жұмсақ (адам, мінез, орындық).

Тура мағыналы сөз

Ауыспалы мағыналы сөз

Терең өзен

Терең білім

1.2.Сөйлемдерді көшіріп, тура және ауыспалы мағыналы сөздердің астын сыз.

Қанат – құстар мен шыбын-шіркейлердің ұшып-қонатын дене мүшесі, алдымен қанат ақ орданы тігуге кірісті. Біз футбол алаңының оң қанатына отырдық. Қазір иненің көзіне жіпті өткізе де алмаймын. Көзім ауырып, дәрігерге қаралып жүрмін. Жұмыстың көзін тапсақ, тез бітірер едік.

1.3.Ыстық, ауыр сөздері қандай мағынада қолданған.

1

Маржан ауыр жүк көтерді.

2

Ол – сыныбымыздағы мінезі ауыр баланың бірі.

3

Дастарқанға ыстық тамақ келді.

4

Қуаныштан оның бойын ыстық сезім биледі.

ІІ деңгей