"Аң аулау тәсілдері" тақырыбында шығарма жаз​

Аң аулаудың ежелгі тәсілдері

Қазақ аңшылары түз тағыларын аулауда сан алуан айла-шарғыларды кеңінен пайдаланған: ор қазып, ұшпалардан ұшырып, қарға омбылатып аулау; тасқақпанмен, тормен, құмқақпанмен, тұзақпен ұстау; құспен, итпен қуу; түтін, жемтік салу; мұзға отырғызу және т. б.

Аран. Тау арасынан екі тар қоршау жасап, жан-жағына өткір істік қадаларды орнатады. Аңдарды осы қоршауға айдап кіргізгенде, жаны қысылған түз тағылары кейін шегінбек болғанында, әлгі істіктерге түйреліп, қозғала алмай тұрып қалады.Итпен аулау. Аң аулауға аңшы иттер тұқымы пайдаланылады. Аң аулайтын тазылар тұқымы: құмай тазы, құны тазы, дүрегей тазы. Олар күштілігіне және өжеттігіне қарай: қасқыр алатын тазы, түлкі, қоян алатын тазы, жүн-түгіне қарай: құны, тақыр, сабалақ, жарғақ, құлақ, шашақұлақ, дүрегей түкті тазылар, сүйек бітіміне қарай: ірі сүйекті, шөпеті сүйекті, жарғы сүйекті тазылар болып бөлінеді.

Құспен аулау. Аңды қыран құстармен аулайды. Құс аңшылығына пайдаланылатын қырандар тобы: бүркіттер. Бұлар – ой бүркіті, қыр бүркіті, тау бүркіті. Қаршыға тектес құстар: қаршыға – қара қаршыға, тұнжыр қаршыға, сырғақ қаршыға. Тұйғын – аң тұйғын, кір тұйғын, құл тұйғын. Қырғи. Сұңқар тектестер: сұңқар – ақ сұңқар, ақбас сұңқар. Ителгі, жағалтай, лашын, тұрымтай, бидайық, қарақылыш.