I. Оқылым. 1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз. Қазақта бала туғаннан кейін ел ішіндегі аса құрметті қариялар немесе баланың атасына, әжесіне немересінің атын қойғызады. Ат қоюдың өзінен бүкіл бір халықтың ұлттық ерекшелігі, ой-арманы, түсінігі ап-айқын көрініп тұрады. Мысалы, ерте заманда балаларға көз тиюнің немесе жын-шайтаннан сақтасын деген оймен Итбай, Күшікбай, Жаманбай деген оғаш есім қоятын болған. Адамға ат қоюдың себептері алуан түрлі тілек-мақсаттармен байланысты да болып келеді. Бала бай, дәулетті болсын деген мақсатпен Байбол, Дәулет, Алтынбек, Алтынбай; күшті де батыл болсын деп Арыстан, Батырбек, Қаһарман, Ербатыр; сұлу да көрікті болсын деп Айсұлу, Әсем, Ботагөз, Ажар; ақылды да тапқыр болсын деп Ақылбек, Ақылбай, Есбол сияқты есімдерді таңдап қойған. Көптеген есімдер халықтың әдет-ғұрпына, күн, жыл аттарына да байланысты болып келген. Мысалы, Наурызбай, Жұмабай, Бейсенбай; балалары қайтыс бола берген отбасылар жаңа туған сәби... Тоқтар, Тұрсын, Тоқтасын деген есімдер қойған. (5)

1.Қазақта жаңа туған баланың атын кімге қойғызады?

А. Көршісіне

В. Ағасына

С. Атасына

Д. Келген қонақ

2.Балаға көз тимесін деп қандай есім қойылатын болған?

А. Байбол

В. Күшікбай

С. Әсем

Д. Кенже

3.Қандай отбасыларында Тоқтарбай,Тұрсын деген есімдер қойылған?

А. Баласы жоқ отбасында

В. Көпбалалы отбасында

С.Балалары қайтыс бола берген

Д. Жыл аттарына байланысты

4.Бағдарсызық арқылы мәтіндегі ақпараттарды мағынасымен сәйкестендіріңіз

(әр сұраққа бір жауапты белгілеңіз)

1. Арыстан А. ақылды да тапқыр
2. Ақылбек Ә. күшті де батыл

5. Берілген сөздерді жұптастырыңыз

1. Жаңа 1- А.түрлі

2.Таңдап 2- Ә.заманда

3.Алуан 3- Б. қойған

4.Ерте 4- В. туған

2-тапсырма. Берілген мәтінге сәйкес қарапайым жоспар құрыңыз.

Ерлан атасымен шөп жинауға жиналды.

– Сары самаурынды ұмытпа, балам, – деді атасы.

– Шәйнекті, пиалаларды да алдым, ата, – деді Ерлан.

Ерлан қоңыр тайдың үстіне мінген. Атасы ат үстінде. Оның қолында айыр. Тайдың екі қапталының бірінде – сары мыс самаурын. Екіншісінде – аузы бекітілген бактың ішінде Жиделі өзенінің мөлдір суы.

Жиде қалың өскендіктен, өзен аты – Жиделі атанған. Бұл өзеннің ауыл бойын қуалай аққанына талай жылдар өткен. Өзен жағасының арғы шетінде қалың шөп өседі. Атасы екеуі мал азығы үшін өткен аптада ат шаптырымдай жердің шөбін орды. Атасы шалғымен, Ерлан қол орақпен-ақ едәуір іс тындырыпты.

Енді, мінеки, кепкен шөпті Ерлан мен атасы шөмелеуге кірісті. Күн түске таянды. Ауа ыси бастады.

– Ерлан, самаурынды қайната ғой, – деп дауыстады атасы тер жуған бетін сүртіп.

– Мақұл, ата, – десе де, Ерлан кепкен шөпті үйе түсті. Өзі үйген шөмелені

қатты нығыздап болған соң, самаурынға су құя бастады.Сіріңкені жағып, құрғақ отынды тұтатты. Сәлден соң, сары самаурын ішіндегі су ысылдай бастады. Үсті- үстіне жағылған оттың қызуынан лезде-ақ су қайнады. (2)

Жоспар:

Кіріспе бөлім

Негізгі бөлім

Қорытынды бөлім

ІІ. Жазылым

Оқушылар екі тақырыптың біреуін таңдап,орфографиялық нормаға сай жазыңыз. (8)

1. «Киімді дұрыс таңдай біліңіз» тақырыбында мектеп журналына ойыңызды сипаттап жазыңыз (70-80 сөз).

2. «Отбасындағы әже тәрбиесі» тақырыбында аргументтер келтіре отырып,ойыңызды сипаттап жазыңыз (70-80 сөз).

ТЖБ

280

423

Посмотреть ответы 2

Ответы на вопрос:

андрей2048

Қазақ тiлi

4,4(25 оценок)

1с 2б 3 4 5ә4 а3 б2 в1

я так думаю

albina227

Қазақ тiлi

4,8(77 оценок)

Қазақ халқының салтында үлкенді сыйлау әдептіліктің бір үлгісі болып табылады. ата-ананы сыйлау, оларды қадірлеу, ізет көрсету ң ең қастерлі қасиеттерінің бірі. кіші үлкенді сыйласа, үлкендер де өз тарапынан оған лайық ықылас білдірген. содан барып үлкен мен кіші арасында жарасымды қарым-қатынас орнаған. ол әдетке айналып әдептілік ережелерін тудырған. үлкендер отырған жерде сөз жарыстырмай, ізет көрсете білу, көңілге қарай сөз айту, қажет кезде өзіңді ұстай білу халық дәстүрінде қалыптасқан қасиеттер. әдептілік бойында бірден қалыптаспайды. ол - біршама жылдардың, қоршаған ортаның, жақсы тәрбиенің жемісі. ата-ана өз үшін тәртіптілік пен сыпайылықтың, жарасымдылықтың, қамқорлықтың үлгісі, отбасындағы тәрбие құдіреті осында. арасындағы қарым-қатынас әдептілікке негізделсе, жан-жағына жылуын шашады, әдепсіз болса қапаландырады. -ең әуелі ілігімен, әдебімен көрікті. әдептілік-өзіңді әр түрлі жағдайда мінез-құлықтың жалпы ережелеріне, эстетикалық, этикалық талаптарға сәйкес ұстай білу. әдепті ыңғайсыздық тудыратын жағдайды болдырмауға тырысады. әдепті болу үшін өзіңді-өзің ойша болса да басқа ң орнына қоя білуің керек. әдепті өзінің басқа жек көретінін немесе өте жақсы көретінін көпшіліктің алдында білдірмейді, бұл басқаларды ыңғайсыз жағдайда қалдырмау үшін қажетті. мәдениеті жоғары болған сайын, оның айналасындағы қарым-қатынасы сыпайы бола түседі.

Реши свою проблему, спроси otvet5GPT

Быстро
Мгновенный ответ на твой вопрос
Точно
Бот обладает знаниями во всех сферах
Бесплатно
Задай вопрос и получи ответ бесплатно

Задай свой вопрос

Популярно: Қазақ тiлi

Есть вопросы?

Как otvet5GPT работает?

otvet5GPT использует большую языковую модель вместе с базой данных GPT для обеспечения высококачественных образовательных результатов. otvet5GPT действует как доступный академический ресурс вне класса.
Сколько это стоит?

Проект находиться на стадии тестирования и все услуги бесплатны.
Могу ли я использовать otvet5GPT в школе?

Конечно! Нейросеть может помочь вам делать конспекты лекций, придумывать идеи в классе и многое другое!
В чем отличия от ChatGPT?

otvet5GPT черпает академические источники из собственной базы данных и предназначен специально для студентов. otvet5GPT также адаптируется к вашему стилю письма, предоставляя ряд образовательных инструментов, предназначенных для улучшения обучения.