І. Оқылым Жолаушы – белгілі бір мақсатпен жол жүруші, сапар шегуші адам. Қазақ халқының
дәстүрлі ұғымында «жолаушы өз үйінен қырық қадам ұзап шыққан соң мүсәпір»
делінеді. «Мүсәпір» араб тілінде жолаушы деген ұғымды білдіреді.
Сайын далада жолаушыға жолыққанада оған жол көрсетіп, жөнсілтеп, ел мен жердің
жайынан хабар беруге міндетті. «Жолаушы азығы жолда» деп білген жолаушы
ешқашан жолсапарға мол азық, ауырзат алып шықпаған. Жолаушы ауылға қонуға
келсе, баса-көктеп кірмей, алдымен алыстан дауыстап, рұқсат сұраған. Жолаушы
даладан қоскөрсе де, міндетті түрде бұрылып, онда адам болсын-болмасын дәм
татқан. Қаралыа уылға да түсіп, аттан уытиіс болған.
«Қырықтың бірі – Қыдыр» деп санаған қазақтар үйіне келген бейтаныс жолаушыға
ықылас, құрмет танытып, қонақ етіп күтсе, байлық пен ырыздық келеді. Ал
жолаушыны сыйламаса, несіп-ырыздығына кесірі тиеді деп сенген. Көшпелілер
қоғамында жолаушы кеңдаладағы оқиғалар туралы хабарды жедел жеткізуші,
ақпаратты алмастырушы міндетін атқарған. Қазақ халқы жолаушыны аса
құрметтеген. Жолаушы жүрген адам кездессе, оны үйіне әкеп, шай беріп, -көлігін
жайлап, көмектесіп отырған. Жолаушыдан бата алатын болған. Көшпенді өмір
кешкен бабаларымыз жол жүрудің жайын жақсы білген.
Халқымызда жолаушыға қатысты көптеген мақал-мәтелдер бар. Мысалы, «Жолы
болар жігіттің желі оңынан соғады» десе, «Жалғыз жүрсең, жолмен жүр, жолдан
жолдас қосылар. Жолдан жолдас қосылса, жолың болмас несі бар» деп жақсы
жолдастың қасиетін айтқан. «Жолаушыны жол сынайды» деген мақалдар алыс сапар
ауыртпалығын білдірген.
1 Мәтіннің стилі мен жанрын анықта.( )

3. Қарамен жазылған сөздердің мәнін түсіндір және аудар ( )

4. Мәтіндегі мақал-мәтелдерді көшіріп, түсінігінді жаз( )
1

2

3

4

5

ІІ. Жазылым
А) Берілген тақырып бойынша 5 сөйлем құрастырындар ( )
«Қазақ жазуының даму жолы»
1.
2.
3.
4.
5.

Б) « Көшпенділер мәдениеті» берілген тақырып бойынша сұрақтарға жауап
беріндер ( )
1.Ұлы даланы қандай тайпалар мекендеген?

2.Еуразия даласындағы тұңғыш империяны кімдер құрды?

3.Хандар мемлекет басқаруда кімдерден ақыл- кенес апды?

4.Қазақтың халық күнтізбесі бойынша жыл атауларын жаз

.
5. І.Есенберлин « Көшпенділер» трилогиясының бөлімдерінің атаулары.
1 бөлім
2 бөлім
3 бөлім

241

438

Посмотреть ответы 1

Ответы на вопрос:

tanaletinaaaaa

Қазақ тiлi

4,7(80 оценок)

Салауатты өмір салты жалпы, денсаулықтың аса қажет екенін айтып отырған қызық көрінетін сияқты. өйткені, денсаулық дегеніміз өмір. ал кімнің денсаулығы жоқ болса, оған қиындықтар да көп кездеседі. ендеше, неге денсаулығымызды сақтамаймыз? темірден жаратылған жоқпыз ғ мүмкін, бар кінә ң өзі үшін саналы түрде өмір сүріп, ғында шығар. мектепте ата-анамыз ұрыспауы үшін жақсы оқимыз. ал университетте оқудан шығарып жібермеуі үшін. жұмысқа кешкі сағат 18: 00-ге дейін отырып қайту үшін барамыз. ал біздің алдымызға қойған мақсат қайда? салауатты өмір салты сондай бір күшті талап етпейді. бірақ бәрін өзі түсініп, не істеуі қажеттігін бағамдай алуы қажет. егер көптеген жылдар бойы ағыспен ғана жүрсеңіз, бұл оңай емес. еріншектікке салынып кеттіңіз бе? не істеу керек? салауатты өмір салтының негізін қалайтын әрекеттер: 1.шылым шегуден толығымен бас тартыңыз 2.жүйелі түрде алкогольді өнімдерді, соның ішінде сыраны ішуді доғарыңыз 3.тамақтануды бір ретке келтіріңіз 4.дене шынықтырудың кез келген түрімен айналысыңыз (фитнес, жүзу, теннис, футбол, т.б). көптеген мұндай өмір не үшін керек деуі мүмкін (әсіресе, шылм мен сырасыз өмір). бұл сізді көре алмайтын әдепкі ң әрекеті. темекі түтіні мен сыраның жағымсыз әсері сіздің өміріңізді гүлдендірмесі хақ. мұндай жағымыз әдеттер үшін өміріңіздің 5-20 жылымен қоштасудың қажеті жоқ. өкпе обырынан қайтыс болғандар темекі тартқаны үшін өкінбеді дейсіз бе? !

Реши свою проблему, спроси otvet5GPT

Быстро
Мгновенный ответ на твой вопрос
Точно
Бот обладает знаниями во всех сферах
Бесплатно
Задай вопрос и получи ответ бесплатно

Задай свой вопрос

Популярно: Қазақ тiлi

Есть вопросы?

Как otvet5GPT работает?

otvet5GPT использует большую языковую модель вместе с базой данных GPT для обеспечения высококачественных образовательных результатов. otvet5GPT действует как доступный академический ресурс вне класса.
Сколько это стоит?

Проект находиться на стадии тестирования и все услуги бесплатны.
Могу ли я использовать otvet5GPT в школе?

Конечно! Нейросеть может помочь вам делать конспекты лекций, придумывать идеи в классе и многое другое!
В чем отличия от ChatGPT?

otvet5GPT черпает академические источники из собственной базы данных и предназначен специально для студентов. otvet5GPT также адаптируется к вашему стилю письма, предоставляя ряд образовательных инструментов, предназначенных для улучшения обучения.