2-БӨЛІМ 6. «Біржан-Сара» айтысында Сараның иронияны қолдану ерекшелігіне 4-5 сөйлеммен
беріңіз.
7. Қазыбек бидің «Не қымбат?» деген сауалға берген жауабын автор бейнесімен байланыст
отырын талдаңыз.
8. Төле бидің «Ердің бақытын кетіретін де – əйел, ерге бақыт әперетін де – əйел» деп, келінді
таңдаудағы рөлін талдаңыз.
9. «Біржан-Сара» айтысының шарықтау шегі, ақынның қолданған тәсілі туралы та
жазыңыз. (5-6 сөйлем)
10. Егер сен айтыскер ақын болсаң, қандай әлеуметтік тақырыптарды қозғар ең? (3-4 сөйлем

282

428

Посмотреть ответы 1

Ответы на вопрос:

Maxys365

Қазақ тiлi

4,6(25 оценок)

Жұмбақ– ң ой-өрісін, алғырлығын, білімін сынау мақсатында нақты бір зат немесе құбылыс тұспалдап сипатталатын шағын әдеби жанр. жұмбақ жанры дүние жүзі халықтары әдебиетінің көпшілігінде бар. бұл жанрға аристотель “жұмбақ – жақсы жымдасқанметафора” деп анықтама берген. жұмбақ әдебиеттің ежелгі үлгілерінде, ауыз әдебиетінде жиі кездесетіндіктен оны ғылымда “фольклорлық жанр”, “халықтық поэзияның шағын түрі” деп санау орын алған. алайда, қазіргі заман әдебиеті өкілдерінің, әсіресе, әдебиеті авторларының шығарм-ғында жұмбақтар топтамасы жиі кездеседі. сондықтан оны тек фольклорлық жанр аясында шектеуге болмайды. ғалымдар жұмбақтың әуелгі тегі тыйым сөздермен және табумен төркіндес деп есептейді. бағзы дәуірлерде айналадағы өктем күштерден сақтанғандықтан, өзара шартты сөздермен, астарлы тіркестермен тілдескен. жұмбақ кейінгі барысында табу мен тыйым сөздерден жіктеліп, бөлініп шыққан. қазақжұмбақтары ежелгі дәуірде туып, қазіргі кезеңге дейін ұзақ жолынан өтті. 13 ғасырдың 2-жартысы мен 14 ғасырдың басында құрастырылған қыпшақ тілінің сөздігі “кодекс куманикусте” көптеген жұмбақтар берілген. ондағы жұмбақтардың құрылымы, табиғаты қазіргі қазақ жұмбақтарына ұқсас. мысалы, сенде, менде жоқ, сеңгір тауда жоқ, өте берік таста жоқ, қыпшақта жоқ (құс сүті). сонымен қатар махмұт қашқаридің “түрік тілінің сөздігінде” де қазіргі қазақ жұмбақтарының алғашқы үлгілері кездеседі. қазақ халқы жұмбақты ң білім деңгейін, парасатын аңғартатын үлкен өнер деп есептеген, сондықтан жар таңдаған жастар, ақындар, ел ішіндегі шешен, би, т.б. данагөй, қадірменді бір-біріне жұмбақ жолдап, ақыл-ой сынасып, таным салыстырған. жұмбақ қара сөз түрінде де, өлең түрінде де, ақындық айтыс түрінде де кездеседі. жұмбақ бейнелі суретпен айтылады. мысалы, “айдалада ақ отау, аузы-мұрны жоқ отау” (жұмыртқа), “отқа жанбас, суға батпас” (мұз). заттың сапасына (“бауыздасаң, қан орнына су ағар” – қауын), қызмет-қимылына (“жанды сағат айқай салад” – есек) қарай құрылатын жұмбақтар көп. кейде жұмбақ тікелей ашық сұрау түрінде айтылады. жұмбақ шешендік сөздермен де (“ағат деген немене? сағат деген немене? ”), мақал-мәтелдермен де (“сырты жылтырауық болғанмен, іші қалтырауық”) жанасымды. жұмбақтың тілдік өрнектерінде халықтың тарихи-қоғамдық өміріндегі, тұрмыс-тіршілігіндегі өзгешеліктерді танытатын, солардан туындаған нақыш-өрнектер, ауыстырулар өте мол. көбінесе көзбен көріп, қолмен ұсталған, тұтылған заттар тұспалдауға, жасыруға желі болады. метафораларға ұйытқы, тірек сөздер алуан түрлі, олар сан-саналы табиғат құбылыстарына, тұрмыс пен шаруашылық, әдет-ғұрып, қоғамдық қатынастарға байланысты лексиканы қамтиды. жұмбақ нысанасына айналған байламдар өмірдің барша құбылыстарын тақырып ете алады. мысалы, аспан әлемі, табиғат құбылыстары, жер, хайуанаттар, құстар, жәндіктер, , үй жабдықтары, киім-кешек, тамақ-сусын, ыдыс-аяқ, өнер, шаруашылық, іс-құралдары, жол, қатынас, техника, оқу-білім, ойын-сауық, ән-күй, уақыт, дін, т.б. сонымен қатар кейінгі кезде жұмбақтардағы дәстүрлі тақырыптардың арнасы оқу-білім, ғылым мен техника байланысты толыға түсті. қазақ жұмбақтарын жинау ісі 19 ғасырдың 2-жартысында басталып, 20 ғасырда одан ары жалғасты. қазақ фольклоры мен ауыз әдебиетін жинақтап, алғаш рет жіктеп көрсеткен ш.уәлиханов, сондай-ақ, ағартушы ы.алтынсарин өз шығармашылығында жұмбақтарға арнайы тоқталған.

Реши свою проблему, спроси otvet5GPT

Быстро
Мгновенный ответ на твой вопрос
Точно
Бот обладает знаниями во всех сферах
Бесплатно
Задай вопрос и получи ответ бесплатно

Задай свой вопрос

Популярно: Қазақ тiлi

Есть вопросы?

Как otvet5GPT работает?

otvet5GPT использует большую языковую модель вместе с базой данных GPT для обеспечения высококачественных образовательных результатов. otvet5GPT действует как доступный академический ресурс вне класса.
Сколько это стоит?

Проект находиться на стадии тестирования и все услуги бесплатны.
Могу ли я использовать otvet5GPT в школе?

Конечно! Нейросеть может помочь вам делать конспекты лекций, придумывать идеи в классе и многое другое!
В чем отличия от ChatGPT?

otvet5GPT черпает академические источники из собственной базы данных и предназначен специально для студентов. otvet5GPT также адаптируется к вашему стилю письма, предоставляя ряд образовательных инструментов, предназначенных для улучшения обучения.