Мәтіннен қазақтың сөз әдебіне қатысты сөздерді теріп жаз. Мұғалімнің көмегімен олардың мағынасын түсін.
167
472
Ответы на вопрос:
Қазіргі қазақстан жерін ежелгі бұдан 1 миллиондай жыл бұрын мекен еткен. қола дәуірінде сібірдің, жайық өңірінің, қазақстан мен орта азияның ұлан-ғайыр далаларын тегі және тарихи тағдырларының ортақтығы жағынан туыс тайпалар мекендеді. бұл тайпалар өзінше бір үлгідегі жарқын мәдениет қалдырды. мұны ғылымда андрон мәдениеті деп атайды. ерте темір ғасыры дәуірінде (біздің заманымыздан бұрынғы 1-мыңжылдық ортасы) қазақстанда тайпалық одақтар қалыптасты. қазақстанның оңтүстік, шығыс және орталық аудандарын мекендеген тайпалар сақ тайпалар одағына, ал батыс, солтүстік аудандарындағы тайпалар савроматтар тайпалық бірлестігіне бірікті. біздің заманымыздан бұрынғы 3-ғасырда қазақстан жерінде кейбір тайпалар өз мемлекетін құрып, алыс-жақын елдермен саяси қарым-қатынастарға түсті. олардың алғашқылары сюнну (ғұндар) болатын. зерттеушілер ғұндарды түріктердің арғы ата- деп есептейді. бұл бірлестікті мөде басқарған кезде ғұндар бүкіл әлемге танылды. ғұндардың батысқа жорығы “халықтардың ұлы қоныс аударуына” түрткі болды. жетісуда ежелгі тиграхауда сақтарының жерін мұра етіп алған усундер (үйсіндер) біздің заманымыздан бұрынғы 160 ж. шамасында іле алқабында өз мемлекетін құрды. олар қаңлы мемлекетімен шектесті. бұл тайпалар құрған мемлекеттер қытай, парфия, рим және кушан империясы сияқты елдермен саяси, қ және мәдени байланыс орнатқан. қазақстанды ресейдің отарлауы 1731 жылы кіші жүз ханы әбілқайырдың ресейге қосылуынан басталды. бұл процесс 130 жылдан аса уақытқа созылып, 19 ғасырдың 60 жылдарының ортасына қарай толық жүзеге асырылды. 1731 – 1860 жылдары қазақстан ресейге, көбіне сөз жүзінде ғана бағынып, іс жүзінде ру, тайпа билеушілері дербес саясат жүргізді. патша өкіметі халық көтерілістерін аяусыз басып отырғанымен, елдің ішкі істеріне (сот жүйесіне, ру аралық мәселелерге) араласпады. ел ішіндегі беделді ға, ру басыларына жалақы тағайындап, әр түрлі атақтар беріп, екінші жағынан әкімшілік реформалар жасап, көнбегендерін жазалау арқылы өз билігін күшейтті. 1822 ж. “сібір қазақтары туралы жарғы”, 1824 ж. “орынбор қазақтары жөніндегі жарғы” деген құжаттармен қазақ жерін басқару тәртібі белгіленді. осы заңдар бойынша орта жүз бен кіші жүз хандықтары жойылды. кіші жүзде хандық биліктің орнына ресейдегі сияқты әкімшілік басқару жүйесі қалыптасты. ал орта жүзде “аға сұлтан” деген басқарушы қызмет енгізілді. ішкі округтер құрылды. округтер болыстарға, болыстар ауылдарға бөлінді. 19-ғасырдың басында хиуа мен қоқан хандары оңтүстік қазақстанға өз бақылауларын орнатты. қазақтар қоқан мен хиуа билеушілеріне қарсы жиі-жиі бас көтеріп отырды. отарлық езгінің күшеюі, шұрайлы жерлерді тартып алып, бекіністер салу кенесары қасымұлы бастаған қазақ халқының ұлт-азаттық қозғалысын (1837 – 47) тудырды. 19-ғасырдың 60-жылдарында қазақстанның ресейге қосылу үрдісі аяқталды. ық , әлеуметтік саланы тоқыратты. сондықтан да қайта құру саясаты жариялылық пен демократияға сенген қазақстан халқынан кең қолдау тапты. алайда, 1986 жылғы 17 желтоқсанда орын алған алматыдағы жастардың демократиялық көтерілісінің қатты қысымға алынғаны тағы да «әлеуметтік» жүйенің жарамсыздығын көрсетті.
Реши свою проблему, спроси otvet5GPT
-
Быстро
Мгновенный ответ на твой вопрос -
Точно
Бот обладает знаниями во всех сферах -
Бесплатно
Задай вопрос и получи ответ бесплатно
Популярно: Қазақ тiлi
-
Pailevanyan01.12.2020 17:09
-
VladOZmsl04.09.2021 11:05
-
anna186604.06.2020 04:47
-
jontfols99913.08.2022 22:05
-
Неееебо200628.12.2020 15:57
-
Anastasiya1237707.11.2022 02:38
-
butovobrazz25.10.2022 17:49
-
8930004423.01.2022 15:14
-
Riiiiiii18.01.2021 06:22
-
BYHOY06.12.2020 05:55
Есть вопросы?
-
Как otvet5GPT работает?
otvet5GPT использует большую языковую модель вместе с базой данных GPT для обеспечения высококачественных образовательных результатов. otvet5GPT действует как доступный академический ресурс вне класса. -
Сколько это стоит?
Проект находиться на стадии тестирования и все услуги бесплатны. -
Могу ли я использовать otvet5GPT в школе?
Конечно! Нейросеть может помочь вам делать конспекты лекций, придумывать идеи в классе и многое другое! -
В чем отличия от ChatGPT?
otvet5GPT черпает академические источники из собственной базы данных и предназначен специально для студентов. otvet5GPT также адаптируется к вашему стилю письма, предоставляя ряд образовательных инструментов, предназначенных для улучшения обучения.