Тапсырмалары 1.1. Қытай деректерінде
«он тайпаның» қағаны аталды.
1.2. Батыс Түрік қағанатының негізін құраған он тайпа
тауларынан
дейінгі жерді иеленді.
1.3. Қағанатта ұлы әмірші, әскери қолбасшы және барлық жердің иесі
саналды.
1.4. Батыс Түрік қағанатының қысқы ордасы ірі сауда, қолөнер орталығы
қаласы болды.
1.5. Қағанаттағы ябғу, шад және елтебер лауазымдары
әулетіне тиесілі
болды.
1.6. Батыс Түрік қағанатының дағдарысқа ұшырау себебі
және
тайпаларының арасындағы билік үшін күрес болды.​

Қазақстан – менің Отаным

Қазақстанның рәміздері

Қазақстанның астаналары

Елбасы — Қазақстанның тұңғыш президенті туралы

Республика Президенті жайында

Қазақстан Республикасының Конституциясы

Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасы

Тарихи кезең

Қазақстан тарихы ескерткіштер мен суреттерде

Уақытқа саяхат

Тарихи хроника

Түрік қағанаты (551–603 жж.)

«Түрік» деген ат алғаш рет 542 жылы аталады. Қытайлар түріктерді сюнну-ғұндар деп атаған, мұның өзі түріктердің ғұн тайпаларының жалғасы екенін көрсетеді. 546 жылы тирек (телэ) тайпалары Моңғолияның оңтүстік және орталық аудандарын мекендеген аварларға (жкань-жуань) қарсы жорық жасайды. Осы кезде күтпеген жерден түріктердің қағаны Тумынның (Бумын) басқаруымен түріктер телэ әскерлеріне шабуыл жасап, жеңіп, 50 мың әскерін тұтқынға алады. Осыдан кейін түріктер күшейіп, енді бұрын өздері тәуелді болып келген аварларға (жуань-жуань) қарсы шығады. 552 жылы көктемде түріктер аварлардың ордасына шабуыл жасап, оларды жеңеді, авардың қағаны Анағұй өзін-өзі өлтіреді. Осы кезден бастап Бумын түрік қаған деген атағын алады. Бумын 553 жылы қайтыс болады.

Бумын өлгеннен кейін, таққа оның інісі Қара-Еске отырады. Ол Орхонның жоғарғы жағында аварларды екінші рет жеңеді. Қара-Ескеден кейін, оның мұрагер інісі Еркінді-Мұқан деген атпен қаған болады. Оның ел билеген кезі 553–572 жылдар. Мұқанның тұсында аз уақыт ішінде (553–554 жж) түріктер шығыста қайлар, қидандар және оғыз-татар тайпаларын, солтүстікте Енесей қырғыздарын, Жетісу жеріндегі түргенттерді өздеріне қаратты. Бұл жылдары түріктердің батысқа қарай жасаған жорықтары күшті болды. Оларды Тумынның басқа бір інісі Естемі жүргізді. Кейін тарихи деректерде оны Батыс түріктерінің түпкі атасы және Батыс Түрік қағанатының негізін қалаушы деп атайды. 563 жылы Түрік қағаны Силзибул (Естемі) Эфталит мемлекетін басып алуға кіріседі.

571 жылы Естемі қаған Солтүстік Кавказды басып алды, сөйтіп Керчь түбегіне (Боспорға) шықты. Оның баласы Түріксанф Керчті басып алып, 576 жылы Қырымға шабуыл жасады. Бірақ Естемі өлгеннен кейін, 582–593 жылдары Түрік қағанатында билік үшін қырқыс басталды. Өз ішіндегі алауыздық пен әлеуметтік қайшылықтар қағанатты қатты әлсіретті. Елде мал індеттері, жұттар мен ашаршылық орын алды. Түрік қағанаты шекараларына шығыстан Қытайдың Сүй әулетінің (581–618 жж.) шабуылы күшейді. Бұл жағдайлардың барлығы 603 жылы Түрік мемлекетінің екі дербес қағанатқа – Шығыс және Батыс қағанаттарына бөлінуімен аяқталды.

Батыс Түрік қағанаты (603–704 жж.)

Батыс Түрік қағанаты. Аумағы Алтайдан Тянь-Шаньға дейін, Шығыс Түркістаннан Каспийге дейін созылады. Астанасы – Суяб қаласы. Қағанат құрамындағы тайпалар: қаңлы, үйсін, дулат, түркеш, қыпшақ, қарлұқ т. б.

Шаруашылығы. Көшпелі мал шаруашылығымен, суармалы егіншілікпен айналысты. «Ұлы Жібек жолының» Батыс Түрік қағанаты жерінен өткендігі сауда мен қолөнердің дамуына әсер етті.

Басқару жүйесі. Мемлекетті қаған басқарды. Қағанның әулеті жоғары тұрды. Олар янғу, шад, тегін сияқты жоғары лауазымдарға ие болды. Билік мұрагерлікпен беріліп отырды. Қағанат он тайпаға бөлінеді. Ол «он оқ» деп аталады.

Мәдениеті. Халық түрік тілінде сөйлейді. Бізге белгілі Орхон-Енисей жазуы Батыс түрік қағанатының мәдениетінен дерек береді. Моңғолия жерінен табылған Білге қағанның, Күлтегіннің, Тоныкөктің Орхон жазуы бар құлпытастары қағанат мәдениетінің жоғары дәрежеде дамығанын көрсетеді. Бұл ескерткішті 716 жылы жазған. Ескерткішті алғаш рет Данияның ғалымы Томсон оқыған. VII ғасырда Батыс түрік қағанатында жазба әдебиеті дамыған.

Қағанаттың ыдырауы. Батыс Түрік қағанаты 704 жылы құлады.

Вояж по Европе — не самый бюджетный вариант отпуска для среднестатистического гражданина нашей страны. Такая поездка потребует не только серьезных денежных затрат, но и длительной организации. Одной лишь покупкой туристической путевки и билета в один конец здесь не обойтись. Важно быть осведомленным о сложностях и издержках заграничного путешествия и быть готовым ко всему.

Если вы не уверены в своих знаниях английского языка, не располагаете крупным бюджетом и вообще отправляетесь в Европу впервые, вам подойдет один из самых экономичных вариантов загранпоездки — автобусный тур. Главное — найти надежного туроператора и купить путевку на максимально выгодных условиях. Ознакомьтесь с отзывами знакомых вам компаний, сравните цены и маршруты путешествий. Прежде, чем заполнять анкету и обращаться в посольство, самостоятельно изучите все правила и ограничения. Лучше за в оформлении визы, обратиться в агентство.

Не менее выгодный вариант поездки в Европу — самостоятельное путешествие. В этом случае все организационные нюансы и документальные процедуры находятся под вашей ответственностью. Тогда Шенгенскую визу нужно оформлять на основную страну пребывания — ту, где вы планируете пробыть дольше всего.

Для независимых путешественников по Европе существует несколько интересных и полезных секретов.

Самая несложная операция оформления шенгенской визы в посольствах Польши и Литвы. Оформление визы с минимальным пакетом документов, лояльные условия и главное преимущество — отсутствие требования выписки с банковского счета, если вы оформляете визу через агентство.

В качестве средства передвижения по городам Старого Света можно воспользоваться автостопом. Официально голосование на трассах там запрещено, но дружелюбные по своей ментальности европейцы будут рады смелому путешественнику. Лучше всего ловить машины на широких обочинах — там, где есть достаточно места для остановки.

В качестве ночлега выгоднее всего выбирать не отели и гостиницы, а хостелы, где за демократичную цену вы получите отдельное спальное место со свежей постелью, бесплатный Wi-Fi, санитарно-гигиенические удобства и в некоторых случаях даже сытный завтрак.

Открывайте новые горизонты и будьте готовы к ярким впечатлениям! Счастливого путешествия!