Әлем елдері модернизация кезінде нешеге, қалай бөлінді? ​

Әлемнің көптеген өнеркәсіптік елдері өндірісті модернизациялау жолына түсті. Оған елдің әскери күшінің артуы, экспорт мүмкіндіктері мен мемлекет бюджетіне түсетін түсімдердің кеңеюі, халықтың өмір сүру деңгейінің өсуі байланысты болды.

ХХ ғасырда индустриалды өндірісті дамыту орталықтары болған елдердің ішінде модернизация әдістері мен осы процестегі мемлекеттің рөлі бойынша ерекшеленетін екі негізгі топ ерекшеленді.

Бұл айырмашылықтардың тарихи тамыры капитализмнің пайда болу ерекшелігінде жатыр. Нидерландыда, Бельгияда, Ұлыбританияда, Францияда классикалық капитализм қалыптасты, ол өзінің дамуында өзіне тән барлық кезеңдер арқылы дәйекті түрде өтті. Екінші топ-бұл XIX ғасырдың екінші жартысынан бастап капиталистік даму жолына түскен Германия, Италия, Жапония, Ресей және т.б. елдер. Бұл мемлекеттің белсенді қатысуын талап етті. Кейбір ғалымдар бұл даму моделін "қуып жету"деп атайды. "Қуып жетушілердің" жоғалған "тарихи уақытты" қуып жетуге және өздері үшін "күн астында" орын алуға деген ұмтылысы болашақта екі дүниежүзілік соғыстың басты себептерінің бірі болды.