kirill031312

05.09.2021 21:04

Қазақ тiлi

Есть ответ 👍

Қаныш Имантайұлы Сәтбаев – геолог-ғалым, минерология ғылымдарының докторы,
профессор, тұңғыш академик.
Қаныш Сәтбаевтың геологиядан басқа ғылымдарда, мәдениет саласында, тарихта
қалдырған еңбектері мол. Ш.Уәлиханов жазып алған «Едіге» жырының мәтініндегі қазақ
оқырмандарына түсініксіз араб, татар сөздерінен тазартып, қазақ тілінің жаңа орфографиясының
негізінде қайтадан дайындаған. Ғұлама ғалым Ұлытау өңіріндегі басты-басты тарихи, мәдени,
археологиялық ескерткіштерді зерттеді. Жезқазған – Ұлытау өңірінен көптеген этнографиялық
мұраларды жинап, «Жезқазған ауданындағы көне заман ескерткіштері» атты еңбегін жазған.
Онда Ұлытау өңірі ежелгі металлургия орталығы болуымен қатар қазақ этносының саяси
орталығы екендігі де толық дәлелденген. 1931 жылы басылған А.Затаевичтің «500 қазақ әндері
мен күйлері» жинағына Сәтбаев қазақ халқының музыкалық мұрасының інжу-маржаны болып
есептелетін 25 әнді өзі орындап, орыс тілінде ғылыми түсініктеме беріп енгізген.
Көптеген тәжірибелі мамандар қатыстырыла отырып, Қаныш Сәтбаевтың басшылығымен
бірнеше жылдар бойы жүргізілген тынымсыз еңбектің нәтижесінде Сарыарқаның металлогендік
және болжам карталары жасалды. Оны өндіріске ендіру арқылы Сарыарқа аймағында қара, түсті
және сирек металдардың біраз жаңа кендері ашылды. Біраз кендерге бүтіндей жаңа өндірістік
баға берілді. Ол Қарағандыда металлургиялық завод салуда, Қостанай, Алтай темір және
марганец, Қаратаудың фосфорит кендерін және осылар секілді көптеген ірі нысандарды игеруге,
Ертіс-Қарағанды каналының қазылуына, біраз ғылыми зерттеу институттарының ашылуына
тікелей араласып, зор еңбек сіңірді. Қаныш Сәтбаев Қазақстан ғалымдарының зор армиясының
ақылшысы, тәрбиешісі болды.

мәтінге катысты ой тужырымынызды жазыныз