1. Мотінді оқып, мәтіндегі негізгі және қосымша ақпаратты анықтаңдар.
10
Арғы ата-бабаларымыз аспан денелерін
зерттеп, аса құнды еңбектер жазған.
Орта Азияның ұлы астрономдары қатары-
на Әбу Насыр әл-Фарабиді, Әбу Райхан әл-Би-
руниді, Омар Һайамды, Мұхаммед Тарағай
Ұлықбекті жатқызамыз. Әл-Фарабидің мол
рухани қазынасының ішінде астрономияға
қатысты еңбектері де көп. Ал әл-Бируни Орта
Азияда жыл санаудың екі жүйесі болғанын анықтаған. Уақытты есептеу әдіс-
тері, жыл мен ай, апта мен күн есептері туралы айтқан. Омар Һайам күнтізбені
дәл жасаған. Күнтізбедегі жыл басы 22 наурызға сәйкес келеді. Ұлықбектің
үлкен ерлігі – Самарқанда үлкен астрономиялық обсерватория салдырып,
жұлдыздардың жаңа тізбесін жасауы.
( «Менің алғашқы энциклопедиям» жинағынан)​

ответ: Жолбарыс (лат. Panthera tigris) – сүтқоректілер класының мысықтар тұқымдасына жататын ірі жыртқыш аң.

Қазіргі кезде Ресейдің Қиыр шығысында, Үндістан түбегінде, Қытайда, Ява, Суматра аралдарында ғана кездеседі. 20-ғасырдың 50-жылдарына дейін Тұран жолбарысы Қазақстанда Сырдарияның төменгі ағысындағы қалың қамысты, тоғайларды мекендеген; осы өңірде соңғы жолбарыс 1933 ж., ал Балқаш жағалауында 1948 ж. атылған.

Range of the tiger including the western part 1900 and 1990

Тұрқы 160 – 290 см (ең ірілері 3 м-ден асады), құйрығының ұзындығы 110 – 120 см-дей, салмағы 200 – 220 кг (кейде 300 кг-нан артық). Еркегі ұрғашысынан ірі болады. Басы жұмыр, жүнінің түсі қызыл жирен, арқасы мен екі бүйірінде көлденең қара түсті жолақтары айқын байқалады. Құлағы қысқа, төрт қатар мұртшалары ірі қылшықты (ұзындығы 14 – 18 см).

Объяснение: