Sasha11111222

18.08.2022 10:21

Қазақ тiлi

Есть ответ 👍

І мәтін Домбыра – қазақтың бас аспабы. Ұрпақтан ұрпаққа бабамыздың көзіндей аманатқа қалдырылып, осы уақытқа дейін қылы қисаймай жеткен халқымыздың көне мұрасы. Қазақ халқының мәдениет пен өнер тарихының ежелгі көріністері осы домбырамен үндесіп жатқандай. Қазақстан Республикасының білім беру ісінің үздігі, күйші, композитор Жасарал Еңсепов «Домбыраның екі ішегін қағып, әуен шығару, бір мезгілде поэзияға қосып, нәтижесін көрсету - логика, күй сезімінің мәнін жеткізу - философия» - деп тұжырымдаған. Бұдан біз қазақ халқының көне заманының, сонымен қоса қазіргі таңдағы күйшілерінің соншалықты талантты болғанын, осы сапаларды кешенді түрде бір мезгілде көрсеткен тума дарындылықты аңғарамыз. Ұлтымыз үшін, ұлттық құндылықтарын дәріптей білетін әр қазақ үшін домбыра - ұлттық мақтаныштың бірегейі. Домбыра шертілгенде қазақтың кең-байтақ сахарасы, сұлу табиғаты, самал желі мен үрлеген бораны, көлдегі аққуы көз алдымызға келеді. Бұл қазақ күйінің ерекшелігі. Орыс зерттеушісі Г.Н.Потаниннің «Маған бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай көрінеді» - деген сөзі соның бір дәлелі. Қос ішек үнінен бүкіл қазақ жұртының қуанышы мен қайғысы, арман-мүддесі, философиялық сарыны, азаматтық үні, тарихы күй болып төгіліп, ағынан жарылғандай. Қадыр Мырзалиев өлеңінің: Бір ішегінде биіктік бар, бір ішегінде тереңдік. Ол *мылқауды* сөйлетеді, кереңді жылатады— деген жолдары соны айғақтады… Бүгінгі қоғамда домбыраның сиқырлы әуенінің құдіретін жете түсінбейтін жандар көптеп кезігеді. Онан гөрі Батыстың ән-күйін тыңдағанды жөн көреді. Жанына тыныштық пен емді сол Батыс әуендерінен алып, соларға тәуелдене түседі. Бұл, әрине, қазіргі заман адамдарының психологиясына байланысты болар. Дегенмен, түсінгенге, сезінгенге домбыраның күмбірі, өзгеше *әуезі* талай жанға рухани күш дарытуға қауқарлы. Сонымен қоса адам бойында патриотизмді оятуда да үлесін қосары сөзсіз. Тек қазақ елінде ғана домбыра аспабының бар екенін және оның құдіретті үні бүкіл қазақ тарихын, психологиясын, идеологиясын жеткізетін үлкен қызметі бар екенін ұмытпағанымыз жөн.
1. Мәтіннің негізгі идеясын тап. *
1 балл
Домбыраның құрылысын түсіндіру
Домбыраның маңызын түсіндіру
Домбыраның түрлерін ажырату
Домбыраның ерекшелігін түсіндіру
2. Мәтіндегі "мылқауды" сөзі қандай мағынаны білдіреді? *
1 балл
тілінің мүкістігі бар адам
ұялшақ адам
сөйлегісі келмейтін адам
сөйлей алмайтын адам
3. Мәтінде қай тұрақты тіркескездеседі? *
1 балл
айылын жимау
ағынан жарылу
алақанға салғандай
ас қайырды
4. Патриотизм деген не? *
1 балл
ұлт үшін күрес
ұлтшылдық
ұлтын биік қою
ұлтжандылық
5. *Әуезі* сөзіне мәндес сөзді анықта: *
1 балл
әуелгі
әуелі
әуені
әуес пожайлуста !!!!​