Мудария мен сырдария туралы эссэ​

ответ:

сырдария — орталық азиядағы өзен. ол кейде көне грек тіліндегі ὁ ιαξάρτης деген аты бойынша яксарт деп аталады. өзеннің грекше аты көне парсы тіліндегі yakhsha arta («үлкен маржан») деген сөз тіркесінен бастау алады, бұл өзеннің суының түсінен пайда болған. ортағасырлық мұсылман өзен жұмақтағы төрт өзеннің бірінің атымен «сейхун» (سيحون) деп аталған. әмудария өзені болса «жейхун» деп аталған, бұл жұмақтағы төрт өзеннің тағы бірінің аты. қазақстанда жергілікті тұрғындар оны күнделікті тілде «дария» деп атайды.

парсы тілінен келген сырдария атауы ежелден бері қолданылып келеді. батыс елдеріндегілер болса 20-шы ғасырға дейін бұл өзенді яксарт атауымен атап келді. ескендір зұлқарнайынның жаулап алған жерлерінің солтүстік шекарасы сырдария өзені арқылы өтті. грек тарихшыларының айтуы бойынша, ескендір б.з.д 329 жылы александрия эсхата («ең алыстағы александрия») деген қаланың негізін қалаған. ол қала қазір худжанд деп аталады.

объяснение:

әмудария – орталық азиядағы ең ірі және суы мол өзен. пяндж және вахш өзендерінің қосылған жерінен әмудария (ежелгі атаулары әму, оксус, , жәйхун) деп аталады. ұзындығы 1415 км (пяндж өзенінің бастауынан есептегенде 2540 км), алабының ауданы 309 мың км².

әмудария гиндукуш тауының (ауғанстан және пәкістан жеріндегі тау) солтүстік беткейінен бастау алады. негізгі салалары: гунт, бартанг, язгулем, ванч, қызылсу, кафирниган, сурхандария, құндыз, шерабад. жазыққа шыққаннан кейін 1100 км бойы тұран ойпатының шөлді аймағын басып ағады. бұл бөлігінде өзенге бір де бір сала қосылмайды. арал теңізіне құяр жерінде тарамданып (талдық, қазақдария, т.б.) кетеді де зор ауқымды атырау (7000 км²) құрайды.