1. eyразия даласында кімдер кай жылдары мекендеді?

Алма (лат. malus) — раушангүл тұқымдасына жататын, өте кең тараған ағаштарының жемісі. табиғи алманың жер шарында бізге 36 түрі белгілі, олардың 10— 12-сінің шаруашылықтық маңызы бар. қазақстанда, негізінен, сиверс алмасы, недзвецкий, қырғыз алмасы өседі. алманың жаздық, күздік, қыстық сұрыптары бар. алма ағашының өмір сүру ұзақтығы 20—100 жыл, биіктігі 4—10 м болады. 3—12 жылда жеміс береді, әр гектардан шамамен 100—300 ц өнім алынады. тұқымынан және өсімді (вегетативті) жолмен көбейеді. тұқымынан көбейту бұлама алуда және селекцияда қолданылады. алманы көбейту кейде ұластыру арқылы да жүзеге асады. қазақстанда алманың 40-тан астам сұрыптары аудандастырылған, оның 20-сын (салтанат, іле, алатау шапағы, алматы т.б.) қазақ селекционерлері өсіріп шығарған. алма жемісі тасымалдауға, сақтауға жарамды, тағамдық заттарға бай, дәмді келеді, әрі жақсы өңделеді. алма құрамында 83—88 % су, 7,5—16 % қант, 0,2—0.8 % қышқыл, 9,5—18,5 % құрғақ қалдық, 0,28—1,0 % илік заттар, а, в1, в2, в6, с, рр витаминдері, көптеген минералды заттар бар. шырынынан шарап, сусын дайындалады, жемісін емдік дәрі ретінде де, организмін ауыр металл заттардан тазалауға, қан бұзылу және жүрек ауруларын емдеуге қолданады. алманың зиянкестері: алма жегіші, алма биті, шие бізтұмсығы, гүл жегіші. алма аурулары: алма қотыры, ақ ұнтақ, жеміс шірігі, т.б.[