40
4-тапсырма. өзгелік етіс жұрнақтарын (-дыр,/-дір, -тыр/-тір,
-ыр/-ір, -ғыз/-гіз, -қыз/-кіз) қолданып аударма жасап, сөйлемдерді
жазыңдар.
ол мені (заставил поверить). вокзал кезекшісі маған
шағым (заставил написать). пойыз бір сағатқа кешігіп,
бізді әбден (вынудили ждать). жолсерік бәрімізге жалық-
пас үшін қалжың, қызық оқиғалар (вынудил рассказать).
мен лас тамбурды (заставил вымыть). қарындасынды
ұйықтар алдында (умой).

ответ:

ол мені сендірді. вокзал кезекшісі маған шағым жазғызды.пойыз бір сағатқа кешігіп, бізді әбден күттірді. жолсерік бәрімізге жалық-пас үшін қалжың,қызық оқиғалар айтқызды. мен жас тамбурды жуғыздым. қарындасынды ұйықтар алдында

жуындыр.

1. жиі әрі аз-аздан тамақтану (әр 2,5  — 3 сағат сайын тамақтану. 1 күнге 5-6 рет тамақтану қажет);

2. рационда белоктың, майдың және көмірсутегінің болуы;

3. 1 күн ішінде тұтынатын майды, белокты және көмірсутегін өз организміңіздің қалауына қарай ыңғайластыра қолдану;

4. таза су (күніне 2 литрден жоғары мөлшерде су ішу керек);

5. таза тамақ (жартылай фабрикаттардан, тез дайындалатын тағамдардан және тәттіден бас тарту);

6. калория нормасын сақтау.

сіз жоғарыдағы дұрыс тамақтану ережелерін ұстана отырып, артық салмақтан қиындықсыз арыласыз деген сенімдеміз. бұл жерде тәттіден мүлдем бас тарту туралы жазылмаған. дегенмен тәттіні аз қолдану немесе мүлдем қолданбау сіздің денсаулығыңызға пайда әкелер еді. сіз тек пайдалы тамақтарды жеуіңіз керек. асты денсаулыңызға пайдалы дәрумен деп қабылдаңыз. асты тұтыну сіздің денсаулығызды құртатын қаруға айналмауы тиіс.

әрине, дұрыс тамақтанып қана қоймай, спортпен шұғылданып, бой жазу жаттығуларын жасап тұрсаңыз сіздің денсаулығыздың жақсарып, артық салмақтан арылар едіңіз. дегенмен сіз бірден арықтап кетпейсіз. оны өзіңізде білетін шығарсыз. бойыңыздағы артық салмақ сізге бір күн ішінде келмеген болар. сол секілді оны жоюда бір күндік іс емес. сіздің организміңіз тазаланып, қалыпқа келу үшін уақыт қажет болады.

аз уақытта арықтай алмасам пайдасы қанша деп дұрыс тамақтанудан бас тартпаңыз. бірден арықтамасаңыз да дұрыс тамақтану сізге сергектік сыйлайды. таңертең ұйқыдан тұрғанда күліп тұратын боласыз.

2,ия

3,ғалымдардың айтуынша, ң өмір жасының ұзақтығы сумен байланысты. бұрын судың тазалығына онша мән бермейтін. қазір оның сапасына міндетті түрде назар аударады. таза судың қаншалықты маңызды екенін білмегендіктен, оның орнына шай, кофе, шырын секілділерді тұтынады. су ң дене мүшелеріне әсер етіп, дене қызуын тұрақтандырады. оның құрамындағы заттар ағзадағы қажетсіз боқаттарды сыртқа шығарып, тазартады. мұнымен қатар, зат алмасу процессін ретке келтіріп, ағзаға пайдалы заттардың тез сіңірілуін қамтамасыз етеді. тәні сау ң ағзасында 75-80%, ал семіздік ауруына шалдыққан ң ағзасында 65% сұйықтық болады. бұл ағзада су мөлшері жетіспесе, ң семіздік ауруына шалдығып, ісініп кететіндігін меңзейді.