Оқылым мәтініндегі ақпараттың
баяндау желісін сақтап (компрессия
жасап), жинақы мәтін жазыңдар.
сөз саны – 60-70. бас әріппен жазы-
латын тіркесті жалқы есімдерді
қатыстырыңдар.
1. мәтінді мұқият оқып, негізгі және қосымша ақпараттар
ды анықтаңдар. қосымша ақпараттарды сызып тастаңдар
2. негізгі ойды білдіретін тірек сөздерді, сөйлемдерді бел
гілеңдер.
3. автор ойын, баяндау желісін сақтай отырып, мәтіндегі не
гізгі ойды ықшамдаңдар.
4. кей сөздерді синонимдерімен алмастырыңдар.
5. түрлі дереккөздерден енисей, талас, орхон ескерткіштері тура.​

Объяснение:

Барыс - биік тауда мекендейтін ерекше сымбатты жыртқыш аң. Ол өте айлакер, күшті әрі шапшаң. Жемін биік тасты жерден, кейде кұз арасынан аңдып отырып, 15 метрге дейінгі биіктіктен секіріп, аса ептілікпен ұстай алады. Ұсак жануарлар мен кұстардан басқа, кейде арқар, таутекелерге де шабуыл жасауы мүмкін.

Барыстың дене тұркы 120-150 см-ге, құйрығының ұзындығы 90 см-ге дейін жетеді, салмағы 23-43 кг-ға дейін тартады. Бір қызығы - осындай ірі тұлғалы жыртқыш адамға шабуыл жасамайды. Мысықша мияулап, қатты үн шығара, құлақтарын жымқыра ырылдағаны болмаса, залалы жоқ.

Таудағы барыстың тұрақты жатағы болмайды. Тек күшіктеген уақытта ғана тау үңгірлерін уақытша мекендейтін көрінеді. Барыс 3-4 жасынан бастап көбейе бастайды. Күшіктерінің саны 1-ден 5-ке дейін жетеді.

Барыстың саны күрт азайып кетуі себепті корғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» тіркелген.