《ахмет байтұрсынов - ұлт ұстазы》 эссе

Қазақтардың және бір жақсы әдет-ғұрпы -  ерулік  беру. басқа жақтан жаңадан көшіп келгендерді оның туған-туыстары немесе көршілері арнайы  дастарқанға  шақырып, ерулік  тамақ  беретін болған. бұл арқылы көшіп келген туыстарына немесе көршілеріне деген ыстық  ықыласы  мен ізгі ниетін білдірген. ал көшіп келгендер жаңа  қонысқа  тез үйреніп, оңдағы жақсы  қарым-қатынас  орнатуға ықыласты болатын. далалық көшпелілердегі кеңінен таралған әдет-ғұрыптардың бірі -  қалау. үйге келген  қонақтың  сол үйдегі өзіне ұнаған заттың кез келгенін қаладым деп айтуына болады, ал үй иесі ол затты міндетті түрде беруі тиіс. мұның өзі де арасындағы достық  қарым-қатынастың  негізін қалайтын. анасы  аман-есен  босанып, дүниеге жас  нәресте  келген соң тап осы әдет-ғұрып бойынша  кіндік шешенің  де өз қалауын айтып, ұнаған нәрсесін алуына болатын. қымызмұрындық  -  қымыз  ашыту маусымының басталуына  байланысты  әдет-ғұрып.  ауыл  бірін-бірі шақырысып, қымыз ішер алдында арнайы  дастарқаннан  тамақ жеседі. қымызмұрындыққа шақырған үй иелеріне ауыл ақсақалдары  ақ батасын  береді. қазақтарда  жылу жинау  әдет-ғұрпы да бар болатын. оның мәні кездейсоқ  жағдайда  үйі өртеніп кеткен немесе дұшпанның шабуылынан, қатал қыстың ауыртпалығынан, су тасқыңынан, аштықтан зардап шеккен  отбасыларына  ауылдас немесе туысқан ң көмек; көрсетуі болып табылады. олар зардап шеккен жандардың алдына қолдарынан келгенінше  мал  салып береді, киім-кешек, көрпе-төсек,  ыдыс-аяқ  жағынан көмек көрсетеді, бастарына  шаңырақ  көтеруіне жәрдемдеседі. мұның өзі зардап шегіп, қиналған ағайынға жаны ашынғандықтың, қамқорлық жасағандықтың  көрінісі  еді. мүмкіндігі бола тұрып, ондай көмек көрсетуден бас тартқан ағайын-туыс ру ішінен қуылып, аластатылатын. ал мұндай жазаға кесілгендер өз руының тарапынан жанашырлық жақсылық дәмете алмайды. өйткені ондай  құқықтан  айырылған болып саналады. оларды кез келген қарақшы аяусыз тонап кете алатын