Ответы на вопрос:
Төле әлібекұлы (1663 – 1756) – қазақтың қоғам қайраткері, шешен, ұлы жүздің бас биі, "жеті жарғыны" жасаушылардың бірі, төле би 1663 жылы қазіргі жамбыл облысы шу өңірінде туған. ұлы жүздегі дулатқаз дауысты қазыбек би, қазыбек келдібекұлы – қазақ халқының xvii – xviii-ғасырлардағы ұлы үш биінің бірі, көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері. орта жүз арғын тайпасының қаракесек руына кіретін болатқожа атасынан шыққан ол 1667 жылы сыр бойында дүниеге келген. арғы аталары шаншар абыз, бұлбұл, өз әкесі келдібек — есімдері елге белгілі әділ билер болған.айпасының жаныс руынан. әйтеке байбекұлы(1644 -1700 жж.) — қазақ халқының бірлігін нығайтуға үлкен үлес қосқан атақты үш бидің бірі, мемлекет қайраткері.әлім тайпасының төртқара руынан шыққан. жеті жарғы – тәуке хан тұсында қабылданған қазақ халқының дәстүрлі әдеп-ғұрып заңдарының жинағы. 17-ғасырда қазақ хандығының ыдырау қаупінің тууына байланысты тәуке хан елдің ауызбірлігін арттыратын шаралар қарастырып, хандық билікті нығайтуға күш салды. қазақ қоғамының мықты билік пен бірлікті қамтамасыз ете алатын жаңа заңдар жүйесін қажет етті. осы ретте тәуке хан бұрыннан қалыптасқан дәстүрлі әдеп-ғұрып заңдары мен өзінен бұрынғы хандардың тұсында қабылданған “қасым ханның қасқа жолы” мен “есім ханның ескі жолы” одан әрі жетілдіру арқылы жаңа заң жүйесін жасауға тырысты. үш жүздің игі жақсылары мен билерін жинап, оның ішінде атақты төле, әйтеке, қазыбек билер бар, күлтөбенің басында “тәуке ханның жеті жарғысы ” деген атауға ие болған заңдар жиынтығын қабылдады. жеті жарғыға сүйенген қазақ билері ел ішіндегі дау-жанжалдар мен саяси маңызы бар мәселелерді тиімді шеше алды. жаңа заң жүйесі қазақ халқының өмірлік мәселелерін барлық жағынан қамтыды, соның нәтижесінде тәуке ханның билік еткен тұсы қазақ хандығының барынша күшейіп, дәуірлеген кезі болды. жеті жарғыдан кейін арнайы атаулы заң жүйесі жасалмағандықтан және жеті жарғының өзі талап, тілекті қанағаттандырарлық деңгейде болғандықтан, оның көптеген жол- мен қағидалары 20-ғасырдың басына дейін қолданылып келді. (мысалы, бұл қағидаларға абай да үлкен мән бергені және кезінде өзі жасаған заң жобасында ескергені белгілі.) жеті жарғы, қазақтың ұлттық шешендік өнеріне сай, негізінен, афоризмдерден , мақал-мәтелдерден, қанатты сөздерден құралған. бұл жүйені мазмұндық-кезеңдік жағынан “қасым ханның қасқа жолы” мен “есім ханның ескі жолына” негізделген және тәуке ханның өз дәуіріне, саясатына сай енгізілген өзгерістер деп үшке бөлуге болады. жеті жарғының толық нұсқасы сақталмаған. кейбір үзінділері к.шүкірәлиевтің , я.гавердовскийдің , а.левшиннің кезігеді. олардан басқа н.гродеков, л.а. словохотов, а.п. чулошников тәрізді орыс ғалымдарының зерттеулері мен айтқан ой-пікірлері шежіреші ә.қайнарбайұлынан алынған нұсқаға жақын келеді. аталған нұсқада жеті жарғының аталуы тәуке хан енгізген жеті өзгеріске байланысты деген тұжырым жасалынған. бұл өзгерістерде төрелер мен қожаларға ерекше құқық беру арқылы билікті нығайту мақсаты көзделгені айқын байқалады.
Реши свою проблему, спроси otvet5GPT
-
Быстро
Мгновенный ответ на твой вопрос -
Точно
Бот обладает знаниями во всех сферах -
Бесплатно
Задай вопрос и получи ответ бесплатно
Популярно: Қазақ тiлi
-
aiha456701.01.2021 06:23
-
Богдансупе2315.02.2020 13:23
-
LeveL1403.12.2020 19:15
-
sayanasssss22.05.2022 16:15
-
Камиль87778461200814.01.2021 21:42
-
dianos200208.04.2022 23:26
-
luzgina1127.04.2021 02:00
-
Yaneken12.04.2020 02:25
-
Kirill442110.08.2021 04:13
-
ЯнаВасиленко27.04.2020 23:42
Есть вопросы?
-
Как otvet5GPT работает?
otvet5GPT использует большую языковую модель вместе с базой данных GPT для обеспечения высококачественных образовательных результатов. otvet5GPT действует как доступный академический ресурс вне класса. -
Сколько это стоит?
Проект находиться на стадии тестирования и все услуги бесплатны. -
Могу ли я использовать otvet5GPT в школе?
Конечно! Нейросеть может помочь вам делать конспекты лекций, придумывать идеи в классе и многое другое! -
В чем отличия от ChatGPT?
otvet5GPT черпает академические источники из собственной базы данных и предназначен специально для студентов. otvet5GPT также адаптируется к вашему стилю письма, предоставляя ряд образовательных инструментов, предназначенных для улучшения обучения.