Написать эссе на тему қазақстан қорықтары на 60 слов.

Қазақ жерінде 10қорық бар. ең алғаш ашылғаны-ақсу-жабағалы қорығы 1құрылған жылы : 1926 ж еліміздегі ең  алғаш ұйымдастырылған қорық . ауданы131,9 мың га. орналасқан  оңтүстік қазақстан  облысы , талас және өгем  жоталарының  аралығында , батыс тянь-шаньда орналасқан. белдеу 4 белдеуді қамтиды. өсімдігі 1500-2000 м өсетін ағаш  тәрізді арша, бұтасы ,жабайы  жүзім , жабайы алма т.б. 2000-2300 м биіктікте түркістан аршасы өседі. жануарлары : арқар, сібір тау текесі , ақ тырнақты аю , бұғы , елік ,ілбіс , ала мысық , борсық т.б. 2наурызым  қорығы құрылған жылы : 1934 жылыауданы191, 4 мың га. орналасқан қостанай  облысы ,наурызым ауданы. орманды дала зонасы . өсімдігі малиус боката  алмасы , сор топырақта қарағай өседі. жануарлары : қабан ,елік , кеміргіш ,суыр ,ақ қоян. 3алматы  қорығы құрылған жылы : 1964. ауданы 71,7мың га. орналасқан алматы облысы ,іле алатауында  орналасқан. сонымен қатар  іле өзені бойындағы «әнші құм» аққұм-қалқан жатады (100  м-ден асатын құм төбе өсімдігі тянь-шань  шыршасы ,долана , жабайы алма , өрік. жануарлары :   бұғы ,елік ,барыс ,борсық,қасқыр ,тиін,күзен. 4барсакелмес  қорығы  құрылған жылы : 1939 ауданы 160,8 мың га. орналасқан арал теңізінің сол-бат бөлігінде орналасқан. жануарлары : ақ бөкен ,қарақұйрық құлан. 5қорғалжын құрылған жылы : 1968. ауданы 259 мың га (з8 мың га тың дала ,199 мың га теңіз ) орналасқан ақмола облысы , дала зонасы. жануарлары : қоқиқаз,сұқсыр ,қаз ,суыр ,егеуқұйрық т.б. 6үстірт қорығы құрылған жылы : 1984. ауданы 223,3  мың га. орналасқан ол үстірттегі кендірлі сорын қоршаған таға пішіндес бірнеше ғажайып қыраттарда. жануарлары : үстірт арқары, қабылан, қарақұйрық, қарақал, төртжолақты қарашұбар жылан; құстардан: жорға дуадақ, қарабауыр бұлдырық, ителгі тіршілік етеді, суық түскенде қорықтан ақ бөкен. 7алакөл  қорығы құрылған жылы : 1998. ауданы 197,1 мың га. орналасқан алматы облысы ,алакөл ауылы. жануарлары : аққу ,қаз ,реалект шағала. 8марқакөл қорығы құрылған жылы1976. ауданы 75 мың га ,оның 44 мың га көл. орналасқан шығыс қазақстан ,алтай күршім мен азутау жотасы аралығында. өсімдіктері аралий , « алтын тамыр» дәрілік шөптері қтан мөңке,майқан ,талма,теңге. сүтқоректілерден аю ,сілеусін ,бұғы т.д. қосымша көлге 27 өзен құяды , бірақ қалжыр өзені ағып шығады. 9қаратау құрылған жылы2004. ауданы 34,3 мың га. мақсаты эндемикалық өсімдіктерді сақтау. өсімдіктері 1500 түрі бар. жануарлары арқар , қоңыр аю  т.б.   10батыс алтай қорығы құрылған жылы1992. ауданы56 мың га. орналасқан шығыс қазақстан,глубокое ауданы , алтай тау жүйесінің  қазақстанның сол-батыс жағын ,холзун,көксу және  иванов жоталары. өсімдіктері қылқан жапырақты орманар,марал.

Отырар кітапханасы — моңғол билігіне дейінгі Отырарда орналасқан ірі кітапхана. Фарабтағы (Отырар) кітапхананың негізін қалаушы ретінде ғалым әрі философ Әл-Фараби қарастырылады.[1][2][3][4][5] (орыс.) ХЫЫ ғасырдың соңындағы кітап жинақтардың қараушысы Сунақ руынан шыққан Хисамуддин делінеді. Кітапхана ауқымы жағынан тек Александрия кітапханасына жол береді. Отырар Шыңғысхан жорықтарынан кейін жер бетінен тып-типыл етілді, ал кітапхананың кейінгі тағдыры әлі күнге дейін белгісіз. Кітаптардың тағдыры жайлы жазба деректерде айтылмаған. Ортағасырлық өзге кітапханалардың тағдыры жайлы аңыздар сияқты Отырар кітапханасының кітаптарының айналасында әңгімелер көп. Осы жағымен ол іздеушілерді өзіне тартады. Кейбір деректердің хабарлауынша, моңғол шапқыншылығы кезінде кітаптарды қорғау үшін жерасты жолдарында сақтауы мүмкін. Кейіннен оларды жеті жасар бала тауып алады делінеді. Десе де мұндай жорамалдар нақты дәлелдемелерге негізделмегендіктен ғылымда мойындалмай отыр.

Әдебиетте

Дереккөздер