34 беремін.ұлы даланың ежелгі мәдениетіне қатысты сәулет ескерткіштерінің каталогін жаса. каталогінде сәулет өнерінің сүреті, атауы, ооны, уақыты, қазіргі жайы туралы қысқаша мәлімет көрсетілсін.сан есімдері қолдан.

қазіргі қазақстанның кең байтақ территориясы сонау ертедегі өткен шақта елдің мәдени-қ жағдайына өзінің   әсерін тигізген қоғамдық ірі қозғалыстардың арнасы болды.қазақстанның териториясында қазақ халқының   және осы территорияда оның алдында жасаған тайпалардың, әр түрлі тарихи кезеңдеріне жататын   монументал архитектураның бірталай ескерткіштері   сақталған. сонымен қатар бұл тарихта көп ғасырлар   ішінде қалыптсақан құрылыс істерінің тәжірибесі нәтижесінде сәулет өнерінің өзгеше үлгілерін жасап, онда құрылыс тәсілдерін, архитектуралық көркемдік тәсілдерін   және дербес   келесі үш мақаланы құрайды.

бірінші мақала қазақстанның ерте дәуірдегі құрлыс мәдениетіне арналған.

екінші мақала   үіі-хіі ғасырлардағы қазақстанның архитектурасы туралы ұғым береді. үшінші   хіх ғасырдағы   және   хх ғасырдың   бас   кезіндегі қазақстаның архитектурасы болп табылан мақала.

бұл мақалаларда , бұрын жарияланған еңбектермен қатар, қазақ халқының архитектуралық мұрасы туралы түсінігімізді едәуір кеңейте түсетін мүлде жаңа деректер кездеседі.бұған ең алдымен мазмұны ертедегі дәуірдің құрылыс мәдениеті және хіх ғасырдағы және хх ғасырдың бас кезіндегі   құрылыс ісінің бас кезін сипаттайды.

этим летом я ездил на море с родителями. мы жили в деревянном домике, а домик стоял в роще деревьев, на склоне, который спускался к морю. целые дни я проводил или в воде, или на берегу моря. даже ночью, засыпая, я слышал шум прибоя.    рано утром меня будили плеск волн и крик чаек над водой. чайки ловили рыбу в волнах. мы тоже ловили рыбу на удочку, когда брали у знакомых резиновую лодку. однажды мы вышли в море на этой лодке рано утром. море было таким тихим, что вода казалась зеркалом, правда, волнистым. такая стояла гладь. мы отплыли далеко от берега, он был, как на ладони. я наблюдал, как поднималось солнце над водой. удивительное, в общем, зрелище. мы поймали тогда не много рыбы, зато у меня осталось много впечатлений.    обычно погода стояла солнечная, хорошая. иногда поднимался ветер, он гнал по морю волну. но для нас это было развлечением, мы лихо перепрыгивали через волны, когда купались.    но однажды к вечеру погода испортилась. загремел гром, подул сильный порывистый ветер. потом еще дождь пошел. а на море начался шторм. оно потемнело, понеслись большие-пребольшие волны. соседская девочка испугалась, что начнется цунами и нас всех смоет с берега волнами. мы спрятались у себя в домике и пили горячий кофе, потому что стало холодно. а я все выбегал посмотреть на шторм.    мне понравилось отдыхать на море. я бы остался там и на осень, пусть и купаться нельзя. я люблю море и обязательно снова приеду к нему.