Қыран құсты деп атауға бола ма? қыран құсқа қандай қасиет тән? ақынды қыран құсқа теңеуге бола ма?

қыран, қыран бүркіт. түсіндірме сөздікте «қыран» сөзінің мағынасы — бүркіт, қаршыға, қырғи, ителгі сияқты алғыр құстардың жалпы атауы деп баяндайды. әрине, бұл мағына аталған құстардың қасиетіне қарай кейін пайда болса керек. кейбір түркі тілдерінде, атап айтқанда, қырғыздарда қыран — епті, алғыр сияқты мағыналарда қолданылады. және бұл тілде тек жыртқыш құс қана емес, аңға салатын иттерге де (тазыға) айтыла береді. шамалауымызша, сөздің алғашқы тұлғасы «қыр» болып, мағынасы — жою, құрту етістіктерімен синонимдес болуы ғажап емес. құс атауы — «қырғи» да осы түбірден туындаған деуге болады. бұл деректер бойынша, «қыран бүркіт» тіркесі «епті, алғыр бүркіт» түсінігімен деңгейлес келеді. « — қаршыға, қыс — бүркіт дегендей босағасынан бір қыраны арылмайтын еді» (с. мұқанов, аққан жұ