Шортанбай қанайұлы биография. самое основное, ! предложений 15-20.

Шортанбай қанайұлықызметі: ақын-жырау,  би туған күні: 1818  жыл туған жері: сырдария губерниясы, наршоқы азаматтығы: қазақ елі ұлты: қазақ қайтыс  болған күні: 1881  жыл қайтыс  болған жері: қарқаралы уезі. ақсу-аюлы әкесі: қанай анасы: шүкіман нақыпқожақызы[1] шортанбай қанайұлы  (1818, қазіргі  жамбыл облысы  қаратау  өңірі –  1881, қазіргі  қарағанды облысы  шет ауданы) –  ақын, діни қайраткер. ол  түркістанжерінде  қаратауды  жайлаған шаруа қанайдың отбасында дүниеге келген. жас шағынан мұсылманша оқып замандастары қатарлы білім алмаған. бұрыннан қазақ халқының қасиетті астанасы есепті түркістан қаласы, оның сол тұстағы шар тарапқа жайылған даңқы жас талапқа әсерсіз болмаған. қиялына қанат бітіріп, өнер-білім биігіне талпыған алғашқы тәлім-тәрбие ұясындай ізгі әсер еткен, парасатты ақыл иелеріне жақын жүріп, жақсылар қатарына ерте ілескен. көзі ашық, сауатты, білімге құштар жасқа үлгі-өнер боларлық ойлы орта, тәлімге - ұстаздар да кезіксе керек-ті. көкірегі ояу, көркемдікке әуес сезімтал жас естіген есті сөздерін құлағына құйып, көрген ғажайыптарың ойына орнықтырып, шама-шарқынша ақылға салып, санамен салмақтайды. жас талап тұстастарының бірі аллатағала әмірімен, діни түсіністіктермен , екіншісі яссауи қалдырған парасат сөздерін тақпақтап, ауызға-өсиетке негізделген  "диуани хикметтен"үзінділер келтіріп, көкеге ой салар сырлы сөзжинағын ауызға алар еді. жалғыз ғана емес, одан бергі  түркістандық  өнерпаздар. мұсылмандық жолындағы оқудың нәтижесі оның қолын ишандық дәрежеге жеткізді. бұл жолда қызмет атқару үшін  түркістаннан  арқаға, қарақаралыға қарасты бесата жайлаған  жамантай төренің  мекеніне қоныс аударуға тура келеді. одан кейін  ақсу-аюлы  бойын қоныстанған  жанғұтты бидің  қарамағанан шағын мешіт салдырып, медресе ашады. өле-өлгенше осы биді төңіректеп, өмір кешеді. ер жетіп, еркінше еңбек етуге бел буған талабы зор, талғамы қалыптасқан шортанбай жаңа ортаға, өзге өлке жағдайына кезігеді.  шортанбай жырау қанайұлы отбасымен жігіт жасындағы шортанбай мешіт ашы, діни жұмысатқара бастағанмен, оған мүлде беріле алмайды. тіршіліктің талабы, өмірдің рухани азығы, дүниенің қызығы оны тәубасынан жаңылдырады. қызойнақ пен алтыбақан кештеріне бірден барып, жастарға араласып кеткісі-ақ келеді. амалын тапса, екеуін де қолданып, өзі де елден шеттемей, жастарға да, үлкендерге де үйір боп, солардың ортасында өмір сүру, мүмкін болғанынша сезімге бой алдырмай, ақыл мен парасатқа жүгіну қажет. осылайша ой түйген шортанбай өзін еркін ұстайды. жастық шақтың қызығы оны ойын-сауыққы жетелейді. елдегі әр қилы дәстүрлі той, жиын, келін түсіру, қыз ұзату салттарына байланысты думандарға еліктемеу мүмкін емес. ел толған төкше ақындардың айтыстары, жыршы-жыраулардың тамаша толғау, жырлары өнерге әуес, сөзге жүйрік, тілге шешен шортанбайдың жанына жағады. біраздан кейін өзін-өзі билей алмай, бойын кернеген ақындық өнердің аузын қалай ашып жібергенін өзі де сезбей қалады. енді ел-жұрт шортанбайды ишан деуден көрі төкпе ақын деп атап кетеді. міне, ғажап! қазақтың бір өлкесі бір шортанбайды тақуа ишан етіп тәрбиелесе, екінші өлкесі оны тамаша ақын етіп шығарды. асылы, – жасаған ортасы тәрбиелейді, - дейтін қағида дұрыс. оған шортанбайдың өсу, жетілу жолы бірден-бір куә. еліне ақын боп танылған шортанбайдың өнерлік жолына шолар болсақ, онда да өзіндік сыр жоқ емес. қазақта, бұрын-соңды, не көп десе, ақын көп деп жауап берілер еді. бұл жауаптың екі мағынасы бар. ақынның көптігі, ең алдымен, халықтың талантқа бай екенін көрсетеді. екіншіден не нәрсе көп болса, онда құнсыздық та орын алып, яғни, ақын емес, елде ақындыққа жақындар да көбейер еді. кез келген ұйқас сөз өлең емес, өлең ол абайша айтқанда, "сөз сарасы" немесе "өлең сөздің патшасы". ал оны жасаушы "ер данасы" - шын мәніндегі ақын. ойын-сауықта екінің бірі елдің алты аузын айта алады. бірақ ол нағыз ақын ба, жоқ, ол сөзге әуестердің бір ғана. нағыз ақын өзінің ішкі жан сезім дүниесін нәзік те, нәрлі сөздермен суреттейді. ішкі сезімге құрылған тамаша лирикалар жасайды. бұл – жеке өміріне, сезіміне байланысты лирикалық туындылар. сол сезімін әсем табиғат құбылыстарымен де көмкеріп, жыр төгеді. табиғат лирикасын дүниеге әкеледі. тылсым табиғатты қыз- ғашықтығымен ұштастырса, тамаша сурет туындайды. осылайша лирикалық нәзік те әсерлі тағы бір саласы . ол 19 ғасырда өз дәуірінің шындығын бүге-шігесіне дейін көрсете білген бірден-бір ақын. шортанбай белгілі бір ортаның немесе аймақтың ғана емес, барша халықтың мұң-мұқтажын толғады, көптің жоқтаушысы болды.  ресейотаршылдығының зорлығын көзімен көріп, жанымен, тәнімен сезінген ақын өзінің “зар заман”, “ зары”, “тар заман”, “опасыз жалған”, т.б. толғаулары арқылы ақиқаттың астарын ашып көрсетті. шортанбай өзіне дейінгі  бұқар жырау,  тәтіқара жырау,  ақтамберді жыраулар  мен  шал ақынның  мол мұраларымен жақсы таныс болған. шортанбай - өз заманының жалынды ақыны, ақылғой шешен жырауы. өзі өмір кешкен замана шындығын барлық көрінісімен

Точно не знаю но кажеться равняеться