Қазақ тiлi: Домалак ана шагын коп емес акпарат бар ма?

aleksinia

29.10.2020 11:31

Қазақ тiлi

Есть ответ 👍

Домалак ана шагын коп емес акпарат бар ма?

290

480

Посмотреть ответы 3

Ответы на вопрос:

fj8f

Қазақ тiлi

4,7(36 оценок)

Шын есімі нұрила – есімі ел ұранына айналған абыз аналардың бірі. түркістандық мақтым ағзам қожаның немересі. ол 1378 ж түркістан қаласында өмірге келген. атасы мақтым ағзамның өсиетімен домалақ ана он тоғыз жасында (1397) бәйдібек биге тұрмысқа шығады. ел ішіндегі деректерге қарағанда, оған «дихнат мама» деген атауды түп тегі түрікпен қара хайдар деген кісі қойған. «дихнат мама» – парсы сөзі. қазақ тілінде «әулие ана» деген мағына береді. «дихнат мама» сөзі уақыт өте келе дыбыстық өзгерістерге ұшырап, «домалақ анаға» айналған. одан тараған ұрпақтарының бәрі де білімімен, ақылымен ерекшеленіп, ел билеген. жарықшақ деген ұлы жетісуөлкесінің ұлысбегі болған.1429 ж.уәйіс хан қайтыс болып, әке тағына ұлы есенбұға отырады. сол күннен бастап жарықшақ есенбұға ханның бас уәзірі болады. домалақ ана өмірінің соңғы жылдары ташкентқаласында өтеді. алайда ері бәйдібектің түсінде берген аяны бойынша, өздерінің ескі қонысықаратауға барып тұруға қамданып, жол шегеді. 1456 жылдың жиырма сегізінші мамырында көш өген өзенінің жағасына жеткен кезде домалақ ана сол жерде намаз оқып тұрып көз жұмады. өзінің тілегі бойынша домалақ ана сол жазыққа жерленеді. домалақ ананың қадір-қасиеті ерте-ақ танылған. ел аузында ол кісі жөнінде аңыз-әңгіме көп. солардың бірі мынадай: «бәйдібек заманында жайлауында үйір-үйір жылқысы, келе-келе түйесі, отар-отар қойы өрген, шығыс пен батысқа керуендер жүргізген асқан бай болған. бірде алатау асып келген қалың жауқаратау жонын жайлап отырған бәйдібектің ауылын шауып, сан мың жылқысын түре айдап кетеді. бәйдібек бастаған ел азаматтары ауылда болмаса керек. содан жау шапты деген хабарды естіп, бәйдібек елден жасақ жиып, қасына үлкен әйелі сары бәйбішеден туған алты ұлын алып, жауға аттанғалы жатқанда нұрилә: «бай-еке, малдың құты, жылқының иесі құла айғыр қолда қалды. амандық болса, алты күннен кейін жылқы жауға қайыру бермей өзі ауылға келеді. жауды қума, азаматтар аман болсын, осы тілегімді беріңіз» – деп өз отауының белдеуінде матамен байлаулы тұрған, жүген-құрық тимеген шу асауайғырды көрсетіпті. бірақ жауға кектенген батыр әйелінің тілін алмай, жасағын бастап жүріп кетіпті. бәйдібек жасағы жауға күйік асуында жетіп, қырғын ұрыс салыпты. алайда жасанып келген жау аттанға ілесіп атқа қонған аз жасаққа теңдік бермепті. осы соғыста қаза тапқан алты ұлын үшқарасай жазығына жерлеп, кері қайтыпты. арада алты күн өткенде байлаулы тұрған құла айғыр жер күңіренте дүлей күшпен кісінеді дейді. сол күні кеш шамасында шығыстан қалың шаң көтеріліп, ұзамай бәйдібектің қалың жылқысы көрінеді. ереуілдеп барып, кері қайтара алмаған жылқыны домалақ ана осылайша үйде отырып-ақ түгел қайтарып алса керек. мұндай әңгімелер көп-ақ. домалақ ана қос бөгеннің сағасындағы бір жазыққа жерленген. айналасын көгілдір таулар қоршаған сол жазықта қазір бозарып сәулетті күмбез көрінеді. ол – домалақ ана кесенесі. кесене 1957 ж. қайта жөндеуден өткізілді. әулие ананың қасиетін қастерлеген ұрпағының ана бейітіне ағылған ізі, салған жолы ескіріп көрген емес.

fiskevich2

Қазақ тiлi

4,4(13 оценок)

platymax

Қазақ тiлi

4,8(42 оценок)

Аспан астында қустар қалықтап ұшып жур. партаның устінде кітаптар бар. уйдін алдында машиналардың көптеген турі бар. дүкеннін артында менің уйім бар. мектептің қасында автобустар журеді.

Реши свою проблему, спроси otvet5GPT

Быстро
Мгновенный ответ на твой вопрос
Точно
Бот обладает знаниями во всех сферах
Бесплатно
Задай вопрос и получи ответ бесплатно

Задай свой вопрос

Популярно: Қазақ тiлi

Есть вопросы?

Как otvet5GPT работает?

otvet5GPT использует большую языковую модель вместе с базой данных GPT для обеспечения высококачественных образовательных результатов. otvet5GPT действует как доступный академический ресурс вне класса.
Сколько это стоит?

Проект находиться на стадии тестирования и все услуги бесплатны.
Могу ли я использовать otvet5GPT в школе?

Конечно! Нейросеть может помочь вам делать конспекты лекций, придумывать идеи в классе и многое другое!
В чем отличия от ChatGPT?

otvet5GPT черпает академические источники из собственной базы данных и предназначен специально для студентов. otvet5GPT также адаптируется к вашему стилю письма, предоставляя ряд образовательных инструментов, предназначенных для улучшения обучения.