Напишите сочинение на казахском про алматы апорт (яблоко)

Алматының ресми тарихы 1854 жылдан басталады. алматы өзенінің жағасында салынған бекініс көп ұзамай верный деген атқа ие болған. алайда хvі ғасырдың бірінші жартысында өмір сүрген мемлекет қайраткері, ақын захириддин мұхаммед бабырдың шығармасында болашақ алматының орнында алмату атты ортағасырлық қала болғаны айтылады. «үлкен алматы» аймағын ерте кезден-ақ игерген. х-іх ғасырларда мұнда отырықшы мекендер болған, олардың тұрғындары егіншілікпен, мал шаруашылығымен айналысқан. қаланың сол жақ шетіндегі шағын мекенжайдан табылған қыш ыдыстардың ферғанадан табылған ыдыстарға ұқсас болуы осы екі аймақ арасында қола дәуірінің өзінде мәдени байланыс болғанын дәлелдейді. бұл байланыс кейініректе сақтар дәуірінде де жалғаса түсті. ол кездерден «сақ патшалары» әулетінің аумақты оба-қорғандары бар. қазіргі алматының шығыс жағында үш қорғаннан тұратын бір топ ескерткіш сақталған. есік қорғанынан табылған материалдар сақтартың белгілі алтын киімдерімен, қару-жарақтарымен, асыл тастарымен қоса жерлегенін дәлелдейді. ғұрыптық ескерткіштердің қатарына құрбандық сәкісі жатады. соның ішінде верный қаласының маңынан табылған, в.с.стрельцов жариялаған «жетісулық алтарь» деп аталатын ескерткіш әйгілі болған. ол – төрт сирақты аласа үстел. үстелдің бет тақтайының ернеуіне қанатты барыстың 25 мүсіні салыныпты. тағы да осындай құрбандық сәкісі алматыда, ашылып қалған қорғаннан табылды. ол төрт бұрышты, конус түріндегі тұғыры бар үстел. төрт бұрышында қанатты барыс, табанының жиектеріне жеті жолбарыстың мүсіні салынған, ал ортасында екі түйенің бейнесі бар. сақтардың өзгеше бір храмдары мен қасиетті орындарының бөлшектері, көпке белгілі «қарғалы диадемасы» алматы маңындағы көшпелілердің идеологиясы жөнінде білуге көп мүмкіндік туғызады. дереккөзі:   ©

Отырар  (тұрарбанд, тұрар, тарбанд, фараб)– ортағасырлық қала орны.  оңтүстік қазақстан облысы  отырар ауданыныңтемір темір жол стансасынан солтүстік-батысқа қарай 7 км жерде орналасқан. отырар 8 ғасырдың басынан  тарбанд(трабан) деген атаумен белгілі. бұл атау  күлтегін  және  білге қаған  құрметіне арналған көне түркі кездеседі. 8 ғ-дағы араб   якут  “тарбанд, тұрар, тұрарбанд пен отырар – бір қала” деп жазады. араб тарихшысы  табаридіңотырар патшасын  әл-мамун  халифтың жауларының бірі деп атағанына қарағанда, отырар 9 ғ-дың өзінде-ақ ірі қала болған. 10 ғ.   кедердеген орталық қаласы бар  фараб  аймағы аталады.  ал фараб  кедерден  көне қала екені  әл-мақдисидің  (10 ғ-дың аяғы) еңбегінде жазылған. оның айтуынша, бас қала аймақ есімімен фараб аталған. 10 ғ-дан кейін кедер тарихи және қ аталмайды, оның орнына астана да, аймақ та фараб делінген. отырар 5 – 15 ғ-ларда  аралбойындағы көшпелі тайпалармен сауда жасайтын  иран  мен  орта азиядан  сібірге,  моңғолияға  және  қытайға  қатынайтын сауда жолындағы маңызды қала болды. кейбір зерттеушілердің пікірінше, қалада сол кезде әлемдегі аса ірі кітапхана және көптеген мешіт-медреселер болған.