Берілген мәтінді оқып, сөйлем мүшелеріне талдаңдар. тіпті, жұрттың бәрінің көңілін тапқандай. қаусаған әкесінің орнына қайратты тағайындады. қабілетсіз ағасының орнына қажырлы інісін қойды. жаңағы әкелер мен ағалар әскер билігінен айырылғанымен, ел билігінен аласталмаған. бейбіт күнде бар күш солардың қолында. бірақ әр аймақтығы сұлтанның қасына ұлыс бегі тағайындалды. барлық ұлыс бегі алаш бегіне бағынышты.

Тапқандай баяндауыш көңілін толықтауыш жұрттың анықтауыш

Шілдехана  – сәби дүниеге келген соң бір жеті бойы ана мен күтіп, оның көңілін көтеріп, оның қасына дастархан жаю әдеті. қазақ елінің әр түкпірінде бұл рәсім әр қалай өтеді. сол күні шілде суына шомылдырып, сыңғырлаған тиындар салады, ға денсаулықпен бірге байлық та тілейді. шілдехана өткізілетін күні ана әбден сорпаланып өзінің шілде терін шығаруы тиіс. ә)  есімін атау  (ат қою) – бұл рәсім ұлағатты кісіге жүктеледі. қазақ аттарының көптігі басқа халықтардан ерекшелігі. қыз ң есімдері олардың көркемдігі. ат қою «көз тимесін» деген оймен қойылады. ат таңдалғаннан кейін ң құлағына 3 қайтара айтылады. б)  бесікке салу  – бұл кішігірім той ретінде өтеді. келушілер тарту, шашу, жоралғыларыналып келеді, бесікке салу немесе бөлеу тәжірибелі әжеге немесе анаға жүктеледі. бесікті түбегімен, жабдығымен кіндік шеше алып келеді, сумен шыланады, ыдыстары отырғандарға таратылып беріледі. ң «ит көйлегі» жүгіртіледі, яғни тәтті дәм толтырылған кішкене дорба иттің мойынына көйлегімен байланады да жүгіртіледі, соңынан қуып жеткен дорбаға ие болады. бесіктің түбегі орналасқан жерден кішкене бұршақ тәрізді тоқаштар өткізіліп, оны «тыштырма» деп айтады. осы жерде жиналған аналар бесік жырларын айтады.бесік жырының сөздері естияр ң ой-қиялына жыр етіп, ананың мейір-шапағатын арттырады. ондай отты жырларды да жаттап алу керек. в)  тұсау кесер  – бір жасқа толып еркін жүре бастаған бөбектің басқан қ құтты болып, одан әрі жаны жамандық көрмей жақсы жүріп кетуіне тілек білдіру салтанаты ретінде өтеді. бөбектің тұсауын ата-ананың қалауы кеседі. тұсауы кесілген «ақ жол болсын» деп ақ орамалдың үстімен немесе жұмсақ болсын деп кілем үстімен жүргізеді.тұсау кесер жырлары айтылады. қаз, қаз , қаз ,қңды жаз, әнекей, ақ бесік.әлдиіме бақ бесік.шүмегіңді салайын,сылдырмағын тағайын.жібек көрпе жабайын,бауық барқыт пүліштейқтарың күмістей,жабдығыңмен сыйлысың.жатса бөпем жайлысын,көсем сенен өседіжайлы болсын төсегі.г)сүндет той  (құлақ тесу)  - һәм оның атқа мінер, сүндет тойы,                                                                                                      тойға сойған үйінің жылқы қойы.                                                                                                                                                                              (с.торайғыров)еркек ң тақ жасында яғни 3, 5, 7, жасында сүндетке отырғызады. бұл мұсылман елдерде ғана емес басқа діндегі елдерде де бар. сүндеттеудің денсаулыққа, тазалыққа да пайдасы зор. сүндеттеу – үлкен рәсім. ол – әр ата-ананың борышы. бұл рәсімнің «сүндет той» деген сияқты жөн жоралары болады, «қайырлы, құтты болсын» айтылып, шашу шашылады. сүндет міндеті бұрын қожа, молдалар ғана тпасырылса, қазір оны дәрігерлер де жасай алады. бұрынғы кезде ауқатты сүндеттегенде үлкен той жасаған. оны «сүндет тойы» деп атады. бұл дәстүр оңтүстікте әлі де сақталған. қыздң құлағын тесу -  дәстүрге енген ежелгі ғұрыптың бірі. әдетте бойжеткеннің немесе ғатқа толған қыздың (9 жас, кейде одан да ертерек) құлағын тесу үшін қыздың шешесі, жеңгесі, апалары жиналады. құлақты уқалап, жанын кетіріп, қызддырылған жуан инемен немесе кәдімгі тарымен теседі. ол үшін екі тарыны құлақтың сырғалығының екі жағынан бірінің тұсына бірін дәл келтіріп уқалайды. бір қызығы тесілген құлаққа қызыл иттің жүнін есіп өткізеді. үлкен кісілер иттің жүнін өткізсе «құлақ іспейді, қотырланбайды, жара түспейді» дейді. мүмкін мұның да себебі бар шығар. өйткені қазынасы кең халық емдік құпиялардың да бір сырын білетін болар халық ұғымында қыздың құлағын тесу – оны сүндеттеумен бірдей деген қағида бар. бұл – халық сөзі.