Сочинение по казахскому на тему домбра

Басты мәзірді ашу өңдеу бұл бетті бақылау домбыра домбыра суреті жіктелуі екі ішекті (кейде үш ішекті) музыкалық аспап туыстас аспаптары қомыз музыканттар құрманғазы сағырбайұлы, дина нұрпейісова, сүгір әліұлы дәулеткерей домбыра - қазақ халқының ең кең тараған екі ішекті, көп пернелі музыкалық аспабы. ол – қазақтар өмірінде маңызды орын алатын, өзіндік музыкалық сипаты бар аспап. алғаш эпикалық дәстүр шеңберінде жыр, толғау, термелерді сүйемелдеуге қолданылған домбыра кейін аспаптық шығарма – күй жанрының қалыптасуына ықпал еткен. қазіргі кезде домбыра жеке әнді сүйемелдеуге, күй тартуға, халықтық-фольклорлық музыкада, классикалық шығармаларды орындауға қолданылатын, мүмкіндігі кең музыкалық аспап болып табылады. домбыра ежелде қазақтың тарихын баяндаған музыкалық аспаптардың бірі. домбыраның тарихы өңдеу xix ғасырда қазақ халқының тұрмысында анағұрлым кең тараған музыкалық аспап екі ішекті домбыра болатын. егер бұрынғы заманда көне аспаптар ән, жыр, ертегі-аңыздарды сүйемелдеу үшін ғана қолданылған болса, енді домбыра жеке шығарма орындауға арналып, күрделі аспаптардың қатарына қосылды. почта маркасындағы домбыра әр түрлі ескерткіштерге, сондай-ақ этнографтардың жазып қалдырған еңбектеріне жүгінсек, домбыра және өзге халықтардың осы тектес аспаптары тіпті сонау орта ғасырларда белгілі болған екен. мысалы, әбу насыр әл-фарабидің еңбектерінен тамбур аспабы жайында оқимыз. өзбектердің домбыраға өте ұқсас екі ішекті дутары алғаш рет әл-хусейнидің «музыкалық канон» деген трактатында ауызға алынды. қазақтың халық аспабы домбыра xiv ғасыр кездеседі. оның бастағы түрі мен құрылысы қазақтың домбырасынан аумайды, осындай аспап аттарының ұқсастығы да олардың түпкі шығу тегі бір екекін көрсетсе керек. өткен жүз жылдықта ұлы халық композиторы құрманғазымен бірге дәулеткерей, тәттімбет, сейтек, байсерке, қазанғап секілді саңлақ күйшілер дүйім жұртты аузына қаратқан еді. бұлар бармағынан тамған майталман домбырашы болуымен бірге нелер бір ғажап күй де шығарған шын мәніндегі өнер иелері-тін. солардың арқасында домбырада тартылатын күйлердің музыкалық формасы үздіксіз жетілдіріле түскен-ді. домбыраның техникалық мүмкіндіктері артқан сайын домбыра тарту өнері де едәуір өрге басып, байи түсті. қазақстанның батыс аудандарында домбыра тартудың өзгелерге ұқсамайтын бөлек дәстүрі қалыптасқанын айту керек. батыс аудандардағы домбыраның негізгі өзгешелігі, көлемі үлкен болып келеді, сондай-ақ шанағы сопақ, мойны жіңішке, перне саны көбірек. сондықтан мұндай домбыраны тартқанда қолданылатын техникалық, тәсілдерді шанағы жалпақ домбыраға қолдану қиын, өйткені бұл соңғы домбыраның мойны едәуір енді және ондағы перне де аз. шанағы жалпақ домбыраның бірнеше нұсқасы кең тараған. егер батыс аудандардағы домбыраларға 12—14 перне тағылса, ал шанағы жалпақ домбыраға не бары 7—8 ғана перне байланған. перне санын арттыру процесі өте баяу жүрді және оның өзі орындалатын репертуарға тікелей байланысты еді. әдетте, жаңа перне онымен алғаш орындалатын күйдің атымен аталынды. пернелердің бірі домбырада «түрікпен күйін» орындағанда байланды да, «түрікпен пернесі» деп аталды. бейтарап терция интервалын беретін басқа бір перне қазақстанның батыс аудандарында «сарыарқа пернесі» деп аталады. аңыз-ертегілердің бірінде аспаптағы жоғарғы тиектің қалай пайда болғаны жайында айтылады. жаумен шайқасып, одан соң алыс сапар шегіп әбден қалжырап келе жатқан батыр жолшыбай демалуға аялдайды.

еуразия даласын коныс еткен кошпелi ел казактардын баска халыктарга уксамайтын киiм улiлерi табиги ерекшелiктер мен кошпелi тiршiлiкке сайкес калыптасы. казакы киiмнiн барша сымбаты мен онегiнде, арбiр ашекейiнде халкымыздын тарихынын, ой-дуниесiнiн кайталанбас корiнiсi бар. ол - бiздiн улттык мадениетiмiз.

айыр калпак - аса кымбат матамен тысталып. сыртына осiмдiк тектес орнек салынып, алтын жiппен зерленедi.

окалы немесе зерлi шапан - кымбат матадан жагасы мен онiрiне зер салынып, аркасы меня етек-женi окалы жiппен орнектелiп тiлiлетiн сырт киiм.

казакта тымактын турлерi коп, сонын ен багаласы - тулкi тымак. тымактын тобесi торт немесе алты сай ушкiп киiзден куралып, шошак болып келедi.

казакта такиянын турi коп. сонын iшiнде аса сандiсi, коркемi - булдiршiн кыздар киетiн укiлi такия.