Тұрағұл абай туралы айтканына конспект. 25

Абайдың сүйіп, жар етіп алған екінші әйелі әйгерімнен туған ұлы тұрағұл, өзінің естелігінде жазғанындай, абайдың отыз екі жасында өмірге келген екен. жастайынан абайдың тәрбиесін көріп, өнер-білімге ерте ден қойған ол өте зейінді, алғыр болған. әкесінің өнегесімен орыс әдебиетімен жастай танысып, соның арқасында осы тілде жатық сөйлеген, аудармашылықпен айналысқан. әкесі туралы татымды да тиянақты естелік жазып, қалдырған.мен – әкемнің кіші жамағатынан туған тұңғыш . әкем кіші жамағат алғанда бастапқы бәйбішесі өзінен 2-3 жас үлкен еді, ұлғайған кезімде өзімді күтуге қолайсыз болады деген шығар. екінші, жалпы қолы жеткен, әлі келген ға екі қатын алмақ ғұрып сықылдыланғандықтан да шығар.мен әкемнің 32 жасында, жастықтың алғашқы арыны басылып, жігіт ағасы болып қалған кезінде туғанмын. мен әкемді танығанда, әкемнің жүзі ашық, ажары сыртында, көзі өткір, ашуы да, қуануы да , ширақ жанды еді. мәжілісі қызықты, сауықшыл, дастарқаны аса мол еді. бір іспен қызықтамай, жай, салбырап, шаруасын істеп отырмаушы еді. бір ғадаты жақсы атқа, қыран құсқа құмар еді, өзі 2-3 жыл салтанатын келістіріп құсбегілерін, мергендерін сайлап құс салыпты. ң әрқайсысына құс салғызды, бірақ ұзақ уақыт құсшы болғанымыз жоқ. біреудікін алып, біреуге сапырып отырады. 250 шамалы құс қолыма келіп, кеткен шығар. “тулақтың шолағындай” құс кергенім жоқ деп айтып отырушы еді.

Елімізде 500- ге жуық құстың түрі бар. олар табиғатты зиянкестерден қорғайды. сондықтан олар табиғат емшілері. олар тіршілік иелері. олар ұрпақ өрбітеді. қанаттандырып, жауларынан қорғайды. құстар табиғатқа сән береді. жыл құстары дегеніміз- салқын түссе жылы жаққа ұшып кетіп, көктемде қайта ұшып келетін құстар.құстардың көбі ұя құрып, оған жұмыртқа салады. ақ қабықтың астында өседі. сонан соң ол аққабықты тесіп, сыртқа шығады. көптеген құстардың жалаңаш және әлсіз болып дүниеге келеді. құстарды бақылап, оларға жем шашып, ұя жасап қамқор болуды ұмытпаңдар. құстар- біздің қанатты достарымыз. егіннің, бау- бақшаның, ағаштардың сенімді серігі