Спереводом. в интернете только набор слов. қай халықтың да әдебиеті сол халықтың тарихымен бірге туып, бірге қалыптасып, . әртүрлі себептермен ұзақ жылдар бойы бойтақ әдибиетіміздің ерте кезеңі зерттелмей, оқылмай келгені мәлім. сондықтан ұрпақ сан ғасырдаң келе жатқан жыр дастандар мен даналық кітаптарын білген жоқ. туған әдебиетімізге алғаш барлау жасалып, оның көне көзін ашқан көптеген профессор ұстаздарымыз еңбек етуде. әлі де көп көне мирас ашылады деп сенеміз. басқа да түркі тектес халықтардың әдибиеті тәріздес қазақ әдибиеті де қазіргі дәрежесіне бірден жете қойған жоқ. ерте кездерде шаққан таң,жазу-сызулар, өлең тіркестері, мақал-мәтелдер, толып жатқан аңыз-ертегілер осылардың бәрі хылқымыздың бейнелі ойға, шешендік өнерге жетелеген мұралары. осындай көркем ой нәтижесінде әдебиет қалыптасты. халық санасы өсіп, ойы жетіліп, тереңдеген сайын әдебиет те толысып, жетіле түсті. түркі тілдес халықтар өз әдебиетінің тарихын біріне ортақ ертедегі жазу-сызулардан, әдеби нұсқалардан, жеке ақын шығармаларынан бастайды. тегі бір, түрі бір туыстас ұйғыр, өзбек, қырғыз, татар, башқұрт, қарақалпақ, әзербайжан,хақас,алтай халықтары өз әдебитінің тарихын ұлт болып қалыптасқан шатқан емес, бірге жүріп тіршілік еткен бәрімізге ортақ дәуірден бастайды. хv ғасырға дейінгі жасалған әдеби шығармалар, ақын-жазушылар, мәдениет ескерткіштері түркі тілдес халықтардың бәріне де ортақ болып, олардың ертедегі әдебиет тарихы бір болып келеді.

Си народа каждой нации, с созданием и развитием. ранний период boit ädïbïetimizdiñ изучал на протяжении многих лет по разным причинам, хотят знать, стираются. таким образом, грядущий век, число поколений не знали о поэзии дастанов и книг. родной сделал первое исследование своей древней профессор открыл глаза многие учителя работают. будет еще более древний наследие.как и в других тюркских народов ädïbïeti казахском не ädïbïeti сразу достичь нынешнего уровня.в начале иногда укусила символов, письма, стихи, пословицы, легенды и сказки полны этих xılqımızdıñ символического мышления, который к искусству публичных выступлений наследия. это было результатом идеи художественной словесности. увеличение народный ум, его мысли, его зрелый, всю глубину , улучшилось. написать делили один из тюркоязычных народов начала эскизов, версии, будут произведения поэта. вчера вечером, один тип связанной уйгурском, узбекском, киргизском, татарском, башкирском, каракалпаков, азербайджана, xaqas, собственная алтая народный не şatqan в стране, будет предоставляться всем из нас, кто живет в раз. xv век произведения поэтов и писателей, является одинаковой для всех культурных памятников тюркоязычных народов, которая является одной из ранней .

Толағай"  - халық аңызы.  шығыс қазақстан облысы  тарбағатай ауданындағы тау атауына байланысты аңызда бұрынғы өткен заманда, үлкен өзен бойында саржан деген аңшы өмір сүргендігі, жылдар жылжып, күндер өткенде оның әйелі айсұлу өмірге ұл әкелгендігі, қуанған әкешеше дүбірлетіп той өткізіп, ға толағай деген ат қойғандығы айтылады. ертегі желісіндегідей  сюжеттер  бой көрсетіп, толағай ай санап емес, күн санап өседі. төрт жасында нағыз батырға айналып, жетіге келгенде белдесуге шақ табылмайды. әкесімен бірге аңға шығып, атақты аңшыға айналады. бірде олардың мекеніне жұт келеді. жауын жаумай, қуаңшылық болады. шөлден мал қырылып, өледі. күннің ыстығынан киіз үй- ді паналап, анасымен әңгімелесіп, толағай одан жаңбырлы жерді сұрайды. анасы қиыр шетте өткен жастығын еске алып, ешқашан  құрғақшылықты  білмейтін, шөбі шүйгін мекеннің бар екенін айтады, таулары аспан тіреген жер жаннаты  тарбағатай  жайлы ұзақ әңгімелейді. ол көп жүріп шыңдарын қар басқан асқар тауларды тауып алады, оған биік тоғайлы, құстары сайрап, төбесін бұлт жапқан бір ғана тау ұнайды. ол осы тауды құшағына алып, қатты ырғайды да арқасына салып, кері еліне қарай қайтады. ол шаршамай ұзақ жүреді. халық жылжып келе жатқан үлкен тауды көреді. оны көтеріп келе жатқан толағай екенін біледі.  найзағайойнап, күн күркіреп, жауын селде- теді. халық "толағай" деп ұрандап, қуанышпен қарсы алады. қуарған шөп көтеріліп, жан-жануар мөңіреп- азынап шулайды. шаршаған батыр тау астынан шыға алмай "апа! " деген жалғыз ауыз сөзге ғана шамасы келеді де, мәңгіге тау астында қалады. бақытты ана айғайлы жылауға басады, халық қайғы жамылып, тау да бұған шыдай алмай көзінен жас бұлақ болып ағады. содан бері бұл тау "толағай" деп аталады. аңызды шығыс қазақстан мемлекеттік университеті қазақ әдебиеті кафедрасының  фольклорлықэкспедициясы тарбағатай өңірінен жазып алған.  қолжазба  нұсқасы осы кафедраның арнайы қоры мен әдебиет және өнер институтының қолжазба және  мәтінтанубөлімінде сақтаулы.