Написать сочинение про озеро бурабай

бурабай  координаттары    53°05′ с.  е.  70°15′ ш.  б.  (g)  (o)53°05′ с.  е.  70°15′ ш.  б.  (g)  (o)бассейн  елдері  қазақстан  бурабай  –  көкшетау қыратындағы  тұйық көл.  ақмола облысының  бурабай ауданында, көкше тауының шығыс баурайында, теңіз деңгейінен 320,6 м биіктікте орналасқан. ұзындығы 4,5 км, ені 3,9 км, орташа тереңдігі 4,5 м, ең терең жері 7 м, жағалауының ұзындығы 13,6 км, су жиналатын алабы 164 км².тектоникалық ойыста жатқан көл дөңгелек пішінді, табаны тегіс, солтүстікке қарай еңістеу келген. солтүстік, батыс және оңтүстік жағалаулары  граниттен  түзілген, шығысы – құмдауытты.  бурабайдың  суы жұмсақ және мөлдір, түбіне дейін айқын көрінеді. жақын жатқан көлдерден (үлкен және  кіші шабақты,  шортанды,  қотыркөл,  жөкей, т.б.) аласа жоталармен бөлінген. көлдің солтүстік-батыс бөлігінде жартасты-жарқабақты келген кішігірім «жұмбақтас»  аралы орналасқан. оның шоқтығы айдын бетінен 20 м көтерілген. солтүстік, батыс және оңтүстік жағалауларын айнала қоршаған әр түрлі пішіндегіжартастар  мен жарқабақтар, көлге сұғына енген әсем мүйістер (қызылтас, т. сыңсыған қарағайлы-қайыңды ормандар бурабайға ерекше көрік береді. төңірегінде  бурабай , «оқжетпес»  және «голубой залив» демалыс үйлері орналасқан.  көл  суында  алабұға, шабақ,  сазан, шортан, табан қ бар.  бурабай  табиғатының ерекше сұлулығы көптеген  әдебиет  және көркемсурет шығармаларына арқау болған«бурабай» –  ақмола облысының  щучье ауданындағы  қымызбен емдейтін республикалық маңызы бар  курорт.  щучинск  қаласынан 20 км жерде,  бурабай көлінің  жағасында орналасқан. көкше тауы (абсолюттік биіктігі 947 м) солтүстіктен соғатын өкпек желге тосқауыл болады, оның баурайында қарағайлы, қайың аралас ормандар өскен. ауаның орташа температурасы: қаңтарда –16әс, шілдеде 19әс; жауын-шашынның жылдық мөлшері 400 мм-дей. бурабайда қымызбен емдейтін тұңғыш  емхана1910 ж. ашылған. курорт 1920 жылдан жұмыс істей бастады. қарағайлы орман ішінде екі санаторий (екеуі де «бурабай» деп аталады) орналасқан: біреуінде ересек , екіншісінде емделеді. екеуі де жыл бойы жұмыс істейді. «бурабайдағы» негізгі ем –  қымыз, сондай-ақ климаттық факторлар (қарағайлы орман, шипалы таза ауа, сұлу табиғат) кеңінен пайдаланылады,    тәсілдері, ң тұзды ғы,  қ  көлінен тасылатын хлорлы-натрийлі-магнийлі минералдық су, т.б. қолданылады.бурабай—  ақмола облысының  бурабай ауданындағы  кент,кенттік әкімшілік округі орталығы.облыс орталығы — көкшетау қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 90 км жерде, аудан орталығы — щучье қаласынан 22 км, бурабай көлінің солтүстік-шығыс жағасында, қарағайлы-қайыңды орман өскен сұлу  көкшенің  етегінде орналасқан. тұрғыны 6,5 мың (1998). іргесі 1910 жылы  қымызбен  емдеу санаторийінің ашылуына байланысты қаланған. 1939 жылдан кент. оның төңірегінде көптеген денсаулық сақтау мекемелері ұйымдастырылған. мұнда қазақстандағы ең ірі  “бурабай” курорты  орналасқан. одан басқа санаторийі, әскери санаторий және демалыс үйі, медициналық жабдықтар жөндеу шеберханасы, орман шаруашылығына, жалпы білім беретін мектептер, музыкалық мектеп, мәдениет үйі, кинотеатр, табиғаттану музейі, т.б. мекемелер барақмола облысының  солтүстігінде «бурабай» ұлттық паркі орналасқан.  бурабайдың  тау-тасы да,  көлі  де, жазық даласы да ертегілер мен аңыздарға толы.  көкше  жеріндегі бурабайдың тамаша табиғаты, тылсым бейнесі –  қарағайлы орманы, бір-бірінен көлдері арқылы бөлініп жатқан қатпарлы жартастары, биік құз басындағы тастары мен шыңдары небір бейнені көз алдыңа елестетеді.қазақстан республикасы президенті іс басқармасының «бурабай» мемлекеттік табиғи ұлттық паркі 2000 жылы тамызда құрылды.бурабайдың әрбір қия тасына аңыздар негізінде және бейне ерекшелігіне қарай ат қойып отырған:   оқжетпес,  жұмбақтас. «жұмбақтасты» бір қырынан қарасаң – бұрымды жас қызға ң, екінші қырынан қарасаң - орамал тартқан келіншекке ң, үшінші қырынан қарасаң – бетіне әжім түскен кемпірге таңқаласың.бурабай көлдеріне  бурабай,  шортанды,  үлкен шабақты,  кіші шабақты,  қотыркөл  жатады. сонымен қатар, сары-арқаның, көкшетау тауларының аралығында бір-біріне жақын орналасқан ұсақ көлдер тобы бар. олар суының тазалығымен ерекшеленеді.

.

Қожа Ахмет Ясауи – 1093 жылы туылған түркістандық ғұлама, әулие. Қожа Ахмет Ясауидің арғы тегі қожалар әулеті. Әкесі – Исфиджабта даңққа бөленген әулие, Әзірет Әлінің ұрпағы Шейх Ибраһим. Анасы – Мұса шейхтың қызы Айша (Қарашаш ана). Мұса шейх те Исфиджабта әулиелігімен танылған. Кейбір деректерде Қожа Ахмет Ясауидың Ибраһим атты ұлы мен Гауhар Хошназ (Жауhар Шахназ) атты қызының болғандығы айтылады. Қожа Ахмет Ясауидың ұрпағы негізінен осы қызынан тарайды. IX ғасырда Отырар, Исфиджаб, Баласағұн, Ясы, Сауран, Сығанақ Шаш, Сүткент, Жент, Кудур, Отлук, Өзкент, тағы да басқа Мауераннахр қалаларында ислам діні уағызшыларының белсенді әрекеттері саяси сипат алған болса, Х ғасырдан бастап ислам ілімі жолындағы тәлім-тәрбиелік ордалар – медресе-теккелер түбегейлі орнығып, исламдық-руханияттық ахлақи (моральдық) ұстанымдар қалыптаса бастады. Қожа Ахмет Ясауи дүниеге келмей тұрып, Исфиджабта исламдық фикһ (құқық) мектебі ханафи мазһабының ондаған өкілдері өмір сүрді. Ясауи ілімі осы саяси-әлеуметтік, тарихи шарттарға байланысты қалыптасты. Қожа Ахмет Ясауи ұстаздарының көшбасшысы – Арыстан баб. Кашифи “Рашахат-ул айн-ил хайат” атты еңбегінде Қожа Ахметтің Арыстан бабтың шәкірті болғандығы, одан заһир және батин ілімдерінің сыры мен мәнін үйренгендігі, оған 16 жыл қызмет еткендігі туралы мәлімет береді. Ясауидың “Диуани хикметінде” де Арыстан баб жиі ауызға алынады. Қожа Ахмет Ясауидың өмірі мен қызметі туралы Жазба деректерде (Хазини, “Жауаһир-ул Абра Мин Амуаж-ил Биһар”) оның Юсуф Хамаданидың шәкірті екендігін көрсететін деректер болғанымен, соңғы зерттеулерде оны теріске шығаратын тұжырымдар айтыла бастады. Қожа Ахмет Ясауидың алғашқы шәкірті – Арыстан бабтың ұлы Мансұр Ата, екінші шәкірті – Сайид Ата Хорезми, үшінші шәкірті – Сүлеймен Бақырғани. Осылардың ішіндегі ең көрнектісі – Бақырғани (Хакім Ата) (Кашифи, “Рашахат-ул айн-ил хайат”). Тағы бір танымал шәкірттерінің бірі Мұхаммед Данышменди сопы Қожа Ахмет Ясауидың “Мират-ул Қулуб” атты мұрасын хатқа түсірді. Сондай-ақ Садр Ата, Бадр Ата, Қажы Бекташ Әулие, Сары Салтұқ, Шейх Лұқпан Перенде сияқты тұлғалар да Қожа Ахмет Ясауидың шәкірттері саналады. А.Беннигсон Қожа Ахмет Ясауидың Шопан Ата және Зеңгі Баба атты да шәкірттерінің болғандығын айтады. Ясауи шәкірттері жөнінде Фуат Көпрулу: “Мутасаууфтардың (сопылардың) өмірбаяны жайлы еңбектерде Ирак, Хорасан және Мауераннахр сопыларынан басқа түркі шейхтары деп жүрген сопылардың барлығы дерлік Қожа Ахмет Ясауи тариқатының шейхтары еді” дейді. Ахметтің әкесі діндар, құдай жолын ұстаған атақты шайхылардың бірі болған секілді. Бұлай дейтін себебіміз, ақынның 149-хикметінде оның шыққан тегі туралы төмендегі сыр шертеді[1]: