Якімі талентамі валодаў В. Дунін-Марцінкевіч, у чым і як гэта выявілася?

Верш, паэма, вершаваная аповесць, камедыя, фарс-вадэвіль, опернае лібрэта, публіцыстыка, паэтычны пераклад — далёка не ўсім літаратурам пашанцавала, каб ля самых іх вытокаў адразу з’явілася столькі мастацкіх відаў і жанраў, як гэта здарылася з нашай літаратурай дзякуючы Беларус-каму Дудару (так сучаснікі называлі пісьменніка). А да чыста літаратурнага таленту В. Дуніна-Марцінкевіча дадаюцца яшчэ і іншыя выдатныя здольнасці — артыста, спевака, кампазітара, рэжысёра, стваральніка і мастацкага кіраўніка першага нацыянальнага тэатральнага калектыву. З усёй новай беларускай літаратуры па шырыні пісьменніцкага таленту з В. Дуніным-Марцінкевічам можа параўнацца, бадай, адзін У. Караткевіч. Аўтара лібрэта аперэт «Рэкруцкі яўрэйскі набор» (1841), «Спаборніцтва музыкаў», «Чарадзейная вада» (1843), «Ідылія» (1846) і іншых можна смела назваць бацькам беларускага музычна-драматычнага тэатра. Як слушна сцвярджае тэатразнавец А. Сабалеўскі, «Дунін-Марцінкевіч, як і Катлярэўскі ва Украіне, узяў на сябе надзвычай скла-даную задачу — стварыць менавіта сінтэтычны тэатр, які б арганічна аб’яднаў, увабраў усе віды сцэнічнага мастацтва — драматычнага, музычнага, вакальнага, танцавальнага». Можна толькі ўявіць, якіх вышынь дасягнуў бы беларускі тэатр яшчэ ў ХІХ стагоддзі, калі б на тое былі спрыяльныя ўмовы! Сам жа В. Дунін-Марцінкевіч выдатна выявіў сябе на мінскай тэатральнай сцэне як рэжысёр асобных спектакляў і як акцёр — у ролі яўрэя Іагана Бенатана («Рэкруцкі яўрэйскі набор»), беларускага селяніна Навума Прыгаворкі («Ідылія») і інш.

Императору было выгодно утверждать епископов, потому что это способствовало усилению императорской власти. Римские Папы стремились сохранить первенство духовной власти (свое влияние). Папа Григорий VII утверждал, что власть папы выше власти императора. Угроза отлучения от церкви стала действенным орудием в этой борьбе.